نام کتاب : آفريدگار جهان نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 144
مراتب زيادتر گردد، به طورى كه همين توده كوچك، وسعتى برابر با 200 متر مربع
دارد و اين يكى از نكات حيرتآور ششهاست. [1]
در ديواره ششها مويرگهاى زيادى پخش شده كه همه از دو سرخرگ شش- كه خون تيره
را از قلب به ششها مىآورند- منشعب گرديدهاند. اين مويرگها كه در كيسههاى
هوايى ششها وجود دارد، پيوسته با آنها در تماس بوده و هنگامى كه در اثر تنفّس،
هوا وارد كيسههاى مزبور مىگردد، مبادله ميان خون و هوا صورت مىگيرد، يعنى موادّ
حياتى هوا از ديواره كيسههاى هوايى نفوذ كرده، از ديواره نازك مويرگها نيز گذشته
و وارد خون مىشود. همچنين سموم خون، تحويل حفرهها گرديده و به وسيله بازدم از
راه حلق و بينى به خارج فرستاده مىشود. به اين ترتيب در هر دم و بازدم مقدارى خون
در مويرگها تصفيه شده و كمكم به هم پيوسته و جمع مىشودوسپس به وسيله چهارسياهرگ
شش به قلب (دهليزچپ) باز مىگردد.
هنگامى كه ما هوا را از بينى يا دهان به ششها هدايت مىكنيم (دم) كيسههاى
هوايى پر شده و به حجم ششها افزوده مىشود. پس از مبادله و عمل تصفيه، ششها به
حال عادى برگشته و حفرهها خالى مىگردند و هواى مسموم به خارج رانده مىشود
(بازدم). [2]
حركت ريهها- كه همان باز و بسته شدن آنهاست- مانند حركت قلب، يك حركت خودكار
و دائمى مىباشد كه در تمام مدّت عمر در خواب و بيدارى انجام
[1]. ششها در حال عادى، به طور
متوسّط، 5/ 4 ليتر گنجايش دارند ولى در افراد مختلف فرق مىكند و همين تفاوت باعث
اختلاف در بسيارى از حالات روحى و جسمى مىشود. گنجايش ششها به وسيله «اسپيرومتر»
اندازهگيرى مىشود.
[2]. طبق آزمايشهايى كه بر روى هواى
دم به عمل آمده معلوم مىشود كه هوايى كه هنگام دم زدن وارد ششها مىشود، بيش از
20% اكسيژن و مقدار كمى انيدريد كربنيك دارد، در صورتى كه موقع بازدم، اكسيژن آن
به 16% تنزّل يافته و مقدار انيدريد كربنيك آن افزوده مىشود و اين خود دليل بر
اين است كه در داخل ششها اين دو نوع گاز مبادله مىشود.
نام کتاب : آفريدگار جهان نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 144