چرا منظره جنگل‌هايى كه بر روى كوهپايه‌ها مى‌رويد و نهرها به صورت مارپيچ از لابه‌لاى درختان كوچك و بزرگش مى‌گذرد آن قدر جالب و دل‌انگيز است؟!

يك دليل روشن آن عدم يكنواختى است.

نظام «نور» و «ظلمت» و آمد و شد شب و روز كه قرآن در آيات مختلفش روى آن تكيه كرده يك اثر مهمّش پايان دادن به زندگى يكنواخت انسان‌هاست، چرا كه اگر همواره خورشيد در يك گوشه آسمان، يكنواخت به كره زمين مى‌تابيد، نه تغيير حالتى داشت و نه پرده طلايى شب جاى آن را مى‌گرفت، گذشته از اشكالات ديگر، در مدت كوتاهى همه انسان‌ها خسته مى‌شدند.

روى اين حساب بايد قبول كرد كه حداقل بخشى از مشكلات و حوادث ناگوار زندگى اين فلسفه را دارد كه به بقيه زندگى روح مى‌دهد و آن را شيرين و قابل تحمل مى‌سازد، ارزش نعمت‌ها را آشكار مى‌كند، و به انسان امكان مى‌دهد كه از مواهبى كه در دست دارد حداكثر بهره‌بردارى كند.

6- مشكلات خودساخته!

نكته ديگرى كه در آخرين مرحله اين بحث اشاره به آن را ضرورى مى‌دانيم اين است كه بسيارى از مردم در محاسبه علل و عوامل حوادث ناگوار و مصائب گاهى گرفتار اشتباه مى‌شوند و ظلم‌هايى كه به دست انسان‌هاى ستمگر انجام شده است به حساب‌