مستفيض سازد, و چنين نيز شد و پس از ترجمه, به كوشش مهدى بن حاج ملا آقا بزرگ تهرانى در سال 1300ق, به صورت سنگى و در 332 صفحه, در تهران به زيور چاپ آراسته گرديد; ولى در مقدمه اين طبع, درباره ترجمه آن از عربى به فارسى, سخنى به ميان نيامده است و محتواى آن, مشتمل بر مطالب عربى و فارسى به شيوه اى روان و عالمانه است. جا دارد اين كتاب وزين, به كوشش فضلاى بزرگوار به صورتى نيكو و با تحقيق مناسب به چاپ برسد. رساله كوتاه زير, از نُسخه خطّى كتاب «مشكول» ـ كه نزد نگارنده موجود است ـ نقل مى شود. اينك, متن رساله:

رساله در تفسير حديثى كه از حضرت رسول ـ صلى اللّه عليه وآله ـ منقول است

.عن أبى زُرين العقيلى, قال قلتُ: «يا رسول اللّه! أين كانَ رَبُنا قبلَ أنْ يَخلُقَ الْخَلْقَ؟», قال ـ صلى اللّه عليه و آله ـ: «كان فى غماء ما تحته هواء و ما فوقه هواء». صدق رسول اللّه. [1]

.ييعنى منقول است از ابى زُرين العقيلى كه گفته است كه گفتم: «يا رسول اللّه! كجا بود پروردگار ما پيش از آن كه خلق كند خلق را؟». آن حضرت جواب فرمود كه: «در ابر نازكى بود كه در زير او هوا بود و روى او هوا بود». راست گفته رسول خدا(ص).

صدور اين كلمه جامعه از مشكات نبوّت, به صحّت پيوسته است; امّا معنى آن به حسب ظاهر, خالى از اشكال نيست; زيرا كه كلمه «أينَ» كه در كلام سائل واقع شده, در لغت عرب, موضوع است از براى سؤال از مكان; و ايضاً «غماء» كه در جواب آن مندرج است, در همين لغت, عبارت از سَحابى است رقيق و آن از مقوله جسم است و حالّ در جسم, جسم مى باشد يا جسمانى; و