4406.امام على عليه السلام: با فروگذاشتن كارهاى بيهوده ، خردت كامل مى گردد .

4407.امام حسين عليه السلام ـ وقتى كه نزد معاويه سخن از عقل به ميان آمدـ : عقل به كمال نرسد مگر با پيروى از حقّ . معاويه گفت : در سينه هاى شما جز يك چيز وجود ندارد .

4408.امام صادق عليه السلام : بسيار نگريستن(و انديشيدن) در دانش ، خرد را باز و شكوفا مى كند .

4409.امام صادق عليه السلام : بسيار انديشيدن در حكمت ، خرد را بارور مى كند .

4410.امام صادق عليه السلام : كمال خرد در ســه چيز است : خاكسارى در برابر خدا ، داشتن يقينِ نيكو و خاموش ماندن بجز از سخن نيك .

1322 ملاكهاى سنجش خرد آدميان

4411.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : از نشانه هاى خرد است : دورى كردن از سراى فريب و روى آوردن به سراى جاودانى و توشه برگرفتن براى خانه گور و آماده شدن براى روز رستاخيز .

4412.امام على عليه السلام : از سخنان هر انسانى مى توان به ميزان خرد او پى برد .

4413.امام على عليه السلام: فرستاده تو بازگو كننده خرد توست و نامه ات رساترين سخنگوى توست .

4414.امام على عليه السلام : شـش چـيز اسـت كه با آنـها خردهاى مردم سنجيده مى شود : بردبارى در هنگام خشم ، شكيبايى به گاه ترس ، ميانه روى به هنگام خواهش و ميل ، ترس از خدا در همه حال ، خوش مدارا كردن و كمىِ جدال .

4415.امام على عليه السلام : شش چيز است ، كه با آنها خردهاى مردان آزموده مى شود : همنشينى ، داد و ستد ، حكومت كردن ، بركنارى (از حكومت و قدرت) ، توانگرى و فقر .

4416.امام على عليه السلام : در هنگام بديهه گويى است ، كه خرد مردان آزموده مى شود .

4417.امام على عليه السلام : نظر مرد ، سنجه خرد اوست .

4418.امام على عليه السلام : فراوانى كار درست ، از فراوانى خرد خبر مى دهد .

4419.امام على عليه السلام : هر گاه خرد كامل شود ، سخن گفتن اندك شود .

4420.امام على عليه السلام : هر كه خردش كامل باشد، به شهوات بهايى ندهد.

1323 عوامل ناتوان كننده خرد

4421.امام على عليه السلام : بر اثر هوس و شهوت ، خرد از بين مى رود .

4422.امام على عليه السلام : تباه شدن خردها در جستن فزونيهاست .

4423.امام على عليه السلام : خودپسندى آدمى ، نشانگر سستى خرد اوست .

4424.امام على عليه السلام: هر كه با نادان همنشينى كند، از خردش كاسته شود.

4425.امام على عليه السلام : هيچ كس مزاحى نكرد ، مگر اين كه اندكى از عقل او كاسته شد .

4426.امام على عليه السلام : هركه به خردمندان گوش نسپارد ، خردش بميرد.

4427.امام باقر عليه السلام : در دل آدمـى چيزى از كِـبـر وارد نشد ، مگر اين كه از خرد او كاسته شد .

1324 نشانه هاى سست خردى

4428.امام على عليه السلام : هر گاه خردها كاستى پذيرد،زياديها فزونى گيرد.

4429.امام على عليه السلام : هر كه خردش كــم باشد ، بد سخن گويد .

4430.امام على عليه السلام : همنشينى با نادانان ، از بى خردى است .

4431.امام على عليه السلام : فراوانى آرزوها ، از تباهى خرد است .

1325 ميوه خرد

4432.امام على عليه السلام: ميوه خرد، استقامت (و پايدارى در راه خدا) است.

4433.امام على عليه السلام : ميوه خرد ، پايبندى به حقّ است .

4434.امام على عليه السلام : ميوه خرد ، دشمن داشتن دنيا و سركوب كردن هوس است .

4435.امام على عليه السلام : خرد ، درختى است كه ميوه اش بخشندگى و حياست .

1326 دشمن خرد

4436.امام على عليه السلام : دشمن خرد ، هواى نفس است .

4437.امام على عليه السلام : بسا خردى ، كه اسير هوسى چيره است .

4438.امام على عليه السلام : خداوند واجب فرمود ... ترك شرابخوارى را به منظور نگهدارى از خرد .

4439.امام على عليه السلام : بدانيد ، كه آرزو خرد را دچار غفلت مى سازد و ياد خدا را به فراموشى مى سپارد .

4440.امام صادق عليه السلام : هواى نفس ، بيدار است و خرد خفته .

ر . ك : عنوان 397 «هوس» .

288

اعتكاف

1327 اعتكاف

«و كعبه را جايگاه اجتماع و مكان امن مردم ساختيم . مقام ابراهيم را نمازگاه خويش گيريد. ما ابراهيم و اسماعيل را فرمان داديم كه خانه مرا براى طواف كنندگان و معتكفان و راكعان و ساجدان پاكيزه داريد» .

4441.انس : پيامبر صلى الله عليه و آله در زمانى كه مقيم بود ، دهه آخر ماه رمضان را اعتكاف مى كرد و هر گاه به مسافرت مى رفت ، سال بعد بيست روز معتكف مى شد .

4442.ميمون بن مهران : در خدمت حسن بن على عليهماالسلام نشسته بودم كه مردى آمد و عرض كرد : يابن رسول اللّه ! فلانى از من مبلغى پول طلبكار است و مى خواهد مرا حبس كند . امام فرمود : به خدا من پولى ندارم كه بدهكارى تو را بپردازم . پس ، با آن مرد سخن گفت . ميمون مى گويد : امام عليه السلام كفشهاى خود را پوشيد . من عرض كردم : يابن رسول اللّه ! فراموش كرديد كه در حال اعتكاف هستيد ؟ حضرت فرمود : فراموش نكرده ام ، امّا از پدرم شنيدم كه از قول جدّم رسول خدا صلى الله عليه و آلهفرمود : هر كه در راه برآ��ردن نياز برادر مسلمان خود بكوشد چنان است كه نه هزار سال ، روزه دار و شب زنده دار ، خدا را عبادت كرده باشد .