2. گرفتن پاداش تبليغ، بدون درخواست آن، چه حكمى دارد؟

3. در صورتى كه تبليغْ رايگان باشد، نيازهاى اقتصادى مبلّغ چگونه تأمين مى‌گردد؟

الف آثار زيانبار درخواست مزد براى تبليغ‌

براى پاسخ گفتن به سؤال اوّل و پى بردن به حكمت تأكيد انبياى الهى بر رايگان بودن تبليغات آنها كافى است قدرى در آثار زيانبار درخواست مزد براى تبليغ، تأمّل كنيم:

1. از ميان رفتن اخلاص‌

نخستين ركن اخلاقى تبليغ دين، اخلاص است كه با درخواست مزد براى تبليغ، اين ركن اساسى صدمه خواهد ديد و مبلّغ، مصداق كسانى خواهد شد كه امام على عليه السلام درباره آنان فرموده است:

يَطْلُبُ الدُّنْيا بِعَمَلِ الآخِرَةِ، وَ لا يَطْلُبُ الآخِرَةِ بِعَمَلِ الدُّنْيا.[1]

دنيا را طلب مى‌كند با اعمالى كه از آنِ آخرت است، و آخرت را طلب نمى‌كند با اعمالى كه از آنِ دنياست.

و بدين سان، كسى كه مى‌توانست امور مربوط به زندگى دنيوى خود را با انگيزه الهى به امور اخروى تبديل نمايد،[2] اينك با درخواست پاداش براى تبليغ (كه امرى الهى و معنوى است)، آن را وسيله امرار معاش و تأمين زندگى (و به تعبير امام على عليه السلام: دنيا خواهى) كرده است. در اين باره، از امام صادق عليه السلام روايت شده است:

مَنِ احْتاجَ النّاسُ إلَيهِ لِيُفَقِّهَهُم فِي دِينِهِم، فَيَسْأَلَهُم الاجرةَ، كانَ حَقِيقا عَلَى اللّهِ أنْ يُدْخِلَهُ نارَ جَهَنَّمَ.[3]

[1] نهج البلاغه خطبه 32 بحار الانوار ج 78 ص 5

[2] ر ك: ميزان الحكمه عنوان 529( نيّت)

[3] عوالى اللآلى، ج 4، ص 71؛ بحار الأنوار، ج 2، ص 78