از مجموع 47 اثرى كه از آنها ياد شده، تنها دوازده اثر در قرن دوازدهم تأليف شده است؛ يعنى در قرن سيزدهم، سه برابر قرن دوازدهم در موضوع فضايل و مناقب معصومان عليهم السلام كتاب نوشته شده است. با نگاهى به اوضاع فرهنگى قرن سيزدهم كه جهان تشيّع مورد هجوم تبليغاتى جريان‌هاى انحرافى (مانند وهابيت از خارج و شيخيگرى، بابيگرى و بهاييگرى از داخل) بود، به طور طبيعى، دانشمندان شيعه نسبت به اين مسئله واكنش نشان داده‌اند. با محاسبه شش اربعين مربوط به فضايل اهل بيت عليهم السلام كه در قسمت اربعين نگارى از آنها ياد شد، در مجموع، 53 كتاب درباره مناقب و فضايل و شرح حال اهل بيت عليهم السلام در اين مقطع زمانى به رشته تأليف در آمده است. البته شايان ذكر است كه برخى از كتاب‌هاى ياد شده به اثبات امامت و عقايد شيعه نيز مرتبط بود و اگر در بند بعدى نيز مى‌آمد، به‌جا بود.

2- 3- 2. اعتقادات، آداب و اخلاق‌

ابتدا لازم است درباره هر يك از سه اصطلاح اعتقادات، آداب و اخلاق، توضيح مختصرى بياوريم تا اهمّيت و نقش هر يك در زندگى انسان، روشن گردد.

1. اعتقادات‌

اعتقادات اسلامى، زيربناى اخلاق و احكام عملى و آداب اسلامى است و بايد بر مبناى تعقّل، تحقيق و برهان، استوار گردد و ايمان عميق و اعتقاد صحيح، بى‌ترديد، پايه ديندارى انسان است و همه امور زندگى او، چه افكار، چه كردار و چه صفات، از اعتقادات و ايمان، اثر مى‌پذيرد.

قرآن كريم، با بيدار كردن فطرت انسان‌ها و دعوت آنان به تفكّر و تعقّل درباره مبدأ و معاد، راه دستيابى به اعتقادات درست را به آنها ياد داده است، تا با شناخت عميق حقايق جهان آفرينش و درك هدف از زندگى، جايگاه والاى انسانى خويش را دريابند و با كسب ايمان استوار و سپس تخلّق به اخلاق الهى و صفات حق تعالى، پا از