فصل سوم: مشايخ اجازه‌

درآمد

در جريان سير تكامل حديث، اگر در قرن هفتم هجرى، معيارهاى چهارگانه صحيح، حَسَن، موثّق و ضعيف براى اسناد حديث، ابداع شد، در قرن دهم نيز براى حفظ حديث و عدم دسترس نااهلان بدان، شرايطى براى راويان در نظر گرفته شد. در اين دوره، به دنبال گسترش فعّاليت‌هاى حديثى علماى حديث، اصطلاحاتى ابداع گرديد و در آن، شرايطى را براى ناقلان حديث ذكر كردند كه اگر حديث آنها فاقد شرايط باشد، از درجه اعتبار، ساقط است. نقطه قوّت اين نوآورى، توجّه نمودن به كيفيّت نقل حديث بوده است و لذا، وقتى به شناسايى محدّثان اين دوره پرداختيم، شاگردان آغازين آن را نه به عنوان محدّث، بلكه با عنوان «يروى إجازة عن فلان» يافتيم.

طُرُق حمل حديث‌

از اصطلاحات جديدى كه در اين دوره به وجود آمد، به «طرق حمل حديث» ياد مى‌كنند. ملّا محمّد تقى مجلسى، در لوامع صاحبقرانى آورده است: