نام کتاب : انديشه اجتماعى در روايات امر به معروف و نهى از منكر نویسنده : صديق اورعى، غلامرضا جلد : 1 صفحه : 12
مرحله، تصميمگيرى نيز رخ دهد و در آن چيز، تغييرى ايجاد شود، فعاليت ارادى صورت پذيرفته است.
حال در پاسخ به اين پرسش كه «رفتار انسان تابع چيست؟» برخى روانشناسان، رفتار را تابع امور درونى انسان، مانند نيازها[1] و انگيزهها مىدانند، و بعضى، رفتار را در امور بيرون انسان ريشهيابى مىكنند. در واقع عوامل درونى و بيرونى[2] هر دو بر رفتار انسان اثر مىگذارد، ولى در همه حالتها، آنچه در تبيين و تحليل نهايى رفتار انسان مؤثر است، عوامل درونى است.
پس رفتار انسان، تابع نياز است (خواه درونى يا بيرونى) كه در تعادل زيستى، معناى خاصى دارد. اصل تعادل زيستى به اين معناست: تمايل بدن به حفظ يك محيط داخلى پايا.
گرسنگى و تشنگى را مىتوان از مكانيزمهاى تعادل زيستى برشمرد؛ چون رفتارى را موجب مىشوند كه تعادل بعضى مواد را در خون برقرار مىكند.
در چارچوب تعادل زيستى، نياز عبارت است از:
هر نوع انحراف فيزيولوژيايى از وضع بهينه، كه همتاى روانشناختى آن انگيزه است. وقتى ناهماهنگى فيزيولوژى اصلاح شد، انگيزه كاهش مىيابد و فعاليتِ برانگيخته متوقف مىشود. بسيارى از اين ناهماهنگىها، خود به خود اصلاح مىشوند. وقتى مكانيزمهاى خود به خودى نتواند حالت تعادل را برقرار سازد، جاندار انگيخته مىشود و انگيزهاى براى برقرارى تعادل پيدا مىكند. روانشناسان، اصل تعادل زيستى را گسترش دادهاند تا ناهماهنگىهاى فيزيولوژيايى و نيز ناهماهنگىهاى روانى را در بر بگيرد. هر ناهماهنگى روانى نيز رفتارى را برمىانگيزد كه براى برقرارى تعادل تعيين شده است. براى مثال، هر فرد نگران و مضطرب، برانگيخته مىشود تا براى از بين بردن حالت تنش[3] كارى انجام دهد.[4].
[1].deen ، نياز: به معناى نقص است. هرگونه فقدان، كمبود يا ضعفى كه تعادل نظام را دچار اختلال كند.