(انظر) بحار الأنوار : 70 / 34 تحت عنوان «تبيين». المحجّة البيضاء : 5 / 4 «بيان معنَى النفس و الروح و العقل و القلب و ما هو المراد بهذه الأسامي».

3326

مَنزِلَةُ القَلبِ مِنَ الجَسَدِ

17028.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : إذا طابَ قلبُ المَرءِ طابَ جَسَدُهُ ، و إذا خَبُثَ القلبُ خَبُثَ الجَسَدُ . [1]

17029.عنه صلى الله عليه و آله : في الإنسانِ مُضغَةٌ ، إذا هي سَلِمَت و صَحَّت سَلِمَ بها سائرُ الجَسَدِ، فإذا سَقِمَت سَقِمَ بها سائرُ الجَسَدِ و فَسَدَ ، و هِي القلبُ . [2]

17030.عنه صلى الله عليه و آله : إنَّ في الرَّجُلِ مُضغَةً إذا صَحَّت صَحَّ لها سائرُ جَسَدِهِ ، و إن سَقِمَت سَقِمَ لها سائرُ جَسَدِهِ ، قَلبُهُ . [3]

17031.عنه صلى الله عليه و آله : القَلبُ مَلِكٌ و لَهُ جُنودٌ ، فإذا صَلَحَ المَلِكُ صَلَحَت جُنودُهُ ، و إذا فَسدَ المَلِكُ فَسَدَت جُنودُهُ . [4]

3326

جايگاه دل نسبت به بدن

17028.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر گاه دل انسان پاك شود، بدنش نيز پاك گردد و هر گاه دلش ناپاك شود، بدنش نيز ناپاك گردد (اعمال و رفتارهاى ناپسندى از او سرزند).

17029.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : در انسان پاره گوشتى است كه اگر آن سالم و درست باشد، ديگر [اعضاى] بدن به وسيله آن سالم مى شود و هر گاه آن بيمار شود ساير [اعضاى ]بدن بيمار و تباه مى گردد. آن پاره گوشت ، دل است.

17030.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : در وجود آدمى پاره گوشتى است كه اگر آن سالم باشد، بقيه بدنش سالم مى ماند و اگر آن بيمار شود، سايرِ بدنش بيمار مى شود. آن پاره گوشت دل اوست.

17031.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : دل، پادشاهى است كه سپاهيانى دارد. هر گاه پادشاه شايسته باشد، سپاهيانش شايسته باشند و هر گاه پادشاه فاسد شود، سپاهيانش نيز به فساد و تباهى افتند.