14305.عنه عليه السلام : ما انقَضَتْ ساعَةٌ مِن دَهرِكَ إلاّ بِقِطعَةٍ مِن عُمرِكَ . [1]

14306.عنه عليه السلام : لا يُعَمَّرُ مُعَمَّرٌ مِنكُم يَوما مِن عُمُرِهِ إلاّ بِهَدمِ آخَرَ مِن أجَلِهِ . [2]

(انظر) الموت : باب 3662 .

2879

اغتِنامُ العُمُرِ

14307.رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : كُنْ عَلى عُمرِكَ أشَحَّ مِنكَ عَلى دِرهَمِكَ و دينارِكَ . [3]

14308.عنه صلى الله عليه و آله : إنَّ العُمرَ مَحدودٌ لَن يَتَجاوَزَ أحَدٌ ما قُدِّرَ لَهُ، فبادِروا قَبلَ نَفاذِ الأجَلِ . [4]

14309.عنه صلى الله عليه و آله : بادِرْ بِأربَعٍ قَبلَ أربَعٍ : بِشَبابِكَ قَبلَ هَرَمِكَ ، و صِحَّتِكَ قَبلَ سُقمِكَ ، و غِناكَ قَبلَ فَقرِكَ ، و حَياتِكَ قَبلَ مَماتِكَ . [5]

14310.عنه صلى الله عليه و آله : يُفتَحُ لِلعَبدِ يَومَ القِيامَةِ عَلى كُلِّ يَومٍ مِن أيّامِ عُمرِهِ أربَعَةٌ و عِشرونَ خَزانَةً ـ عَدَدَ ساعاتِ اللَّيلِ و النَّهارِ ـ فخَزانَةٌ يَجِدُها مَملوءَةً نورا و سُرورا فيَنالُهُ عِندَ مُشاهَدَتِها مِنَ الفَرَحِ وَ السُّرورِ ما لَو وُزِّعَ عَلى أهلِ النّارِ لأَدهَشَهُم عَنِ الإحساسِ بِألَمِ النّارِ ، و هِيَ السّاعَةُ الّتي أطاعَ فيها رَبَّهُ ، ثُمَّ يُفتَحُ لَهُ خَزانَةٌ اُخرى فيَراها مُظلِمَةً مُنتِنَةً مُفزِعَةً فيَنالُهُ عِندَ مُشاهَدَتِها مِنَ الفَزَعِ و الجَزَعِ ما لَو قُسِّمَ عَلى أهلِ الجَنَّةِ لَنَغَّصَ عَلَيهِم نَعيمَها ، و هِيَ السّاعَةُ الّتي عَصى فيها رَبَّهُ ، ثُمَّ يُفتَحُ لَهُ خَزانَةٌ اُخرى فيَراها فارِغَةً لَيسَ فيها ما يَسُرُّهُ و لا ما يَسوؤهُ ، و هِيَ السّاعَةُ الّتي نامَ فيها أوِ اشتَغَلَ فيها بِشَيءٍ مِن مُباحاتِ الدّنيا ، فيَنالُهُ مِنَ الغَبنِ و الأسَفِ عَلى فَواتِها ـ حَيثُ كانَ مُتَمَكِّنا مِن أن يَملَأها حَسَناتٍ ـ ما لا يوصَفُ ، و مِن هذا قَولُهُ تَعالى : «ذلكَ يَومُ التَّغابُنِ» [6] . [7]

14305.امام على عليه السلام : هيچ لحظه اى از روزگار تو نگذشت، مگر با بخشى از عمر تو.

14306.امام على عليه السلام : هيچ سالخورده اى از شما روزى از عمرش را نمى گذراند، مگر با از بين رفتن يك روز از مدّتى كه دارد.

2879

غنيمت شمردن عمر

14307.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : به عمر خود بخيل تر باش تا به درهم و دينارت.

14308.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : مدت زندگانى، محدود است و هيچ كس از عمرى كه برايش مقدّر شده است، هرگز فراتر نمى رود. پس، پيش از آن كه عمر به سر آيد بشتابيد.

14309.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : چهار چيز را پيش از چهار چيز غنيمت شمار: جوانيت را پيش از پيرى خود، تندرستيت را پيش از بيماريت، توانگريت را پيش از نيازمنديت و زندگيت را پيش از مرگت.

14310.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : در روز قيامت براى هر روز از روزهاى عمر بنده بيست و چهار گنجينه، به تعداد ساعات شبانه روز، گشوده مى شود. گنجينه اى را پر از نور و شادمانى مى بيند و با مشاهده آن چنان شادى و سرورى به او دست مى دهد كه اگر ميان دوزخيان تقسيم شود احساسِ دردِ آتش را از يادشان مى برد. اين گنجينه ساعتى است كه در آن پروردگارش را اطاعت كرده است. سپس گنجينه ديگرى برايش باز مى شود و آن را تاريك و بدبو و وحشتناك مى يابد و از مشاهده آن چنان ترس و وحشتى به او دست مى دهد كه اگر ميان بهشتيان تقسيم شود، نعمتِ بهشت را به كام آنها تلخ مى سازد و آن ساعتى است كه در آن پروردگارش را نافرمانى كرده است. آن گاه گنجينه ديگرى برايش گشوده مى شود و آن را خالى مى يابد و در آن چيزى كه او را شادمان يا ناراحت كند يافت نمى شود و آن ساعتى است كه در آن خواب بوده يا به امور مباح دنيا اشتغال داشته است. پس، از اين كه مى توانسته اين ساعت و لحظات را با كارهاى خوب پُر كند و نكرده چنان احساسى از غبن و اندوه به او دست مى دهد كه در وصف نمى گنجد. و از اين باب است اين سخنِ خداوند متعال: «آن [روز] روز حسرت خوردن است».