مرحوم آيةاللَّه علّامه سيّد محمّدحسين طباطبايى، در سال 1321 ق، برابر با 1281 ش، در تبريز به دنيا آمد. جدّش سراج الدين عبدالوهّاب حسنى حسينى، متولّد سمرقند و ساكن تبريز بود. پدر و نياكان او تا چهارده نسل، همگى از دانشمندان و چهرههاى نامدار بودند. وى در پنج سالگى، مادر و در نُه سالگى، پدرش را از دست داد و تحت سرپرستى زن و مردِ خادم خانوادگىشان قرار گرفت.[2]
او آموختن قرآن و مقدّمات ادبيات را به همراه برادر كوچكترش به انجام رساند و در سال 1297 ش، وارد مدرسه طالبيه تبريز شد و تا سال 1304 ش، به فراگيرى كتابهاى مختلف، از جمله: صمديّه، سيوطى، مغنى، شرح لمعه، مكاسب، معالم، قوانين، رسائل، كفايه، شرح اشارات و ... پرداخت.[3]
وى در سال 1304 ش، عازم نجف شد و در محضر درس آية اللَّه محمّد حسين غروى اصفهانى حضور يافت و يك دوره درس خارج اصول و چهار سال خارج فقه را نزد ايشان تلمّذ نمود. همچنين، يك دوره درس خارج اصول ميرزاى نايينى و هشت سال خارج فقه ايشان را درك كرد. درس فلسفه را نيز نزد حكيم سيّد حسن بادكوبى فرا گرفت و به امر استاد، در درس رياضى سيّد ابوالقاسم خوانسارى نيز حاضر شد و يك دوره حساب احتمالى و يك دوره هندسه مسطّحه و فضايى و جبر
[1]. گرچه اين كتاب از نظر حجم كوچك است، اما با توجّه به وجاهت علمى و بزرگىِ مقام آية اللَّه علامه طباطبايى، معرّفى مختصرى از آن آورديم.
[2]. مرزبان وحى و خرد، ص 39- 44( برگرفته از زندگىنامه خودنوشت علّامه طباطبايى).