سه. گزيده‌نويسى‌

مدّت‌هاست كه بعضى از مؤلّفان، با انگيزه‌هاى گوناگون، اقدام به گزينش آثار حديثى گذشتگان نموده و در شكل‌هاى مختلف، منتشر ساخته‌اند.

در نگاهى كلّى به نوع اين گونه آثار، مى‌توان هدف از تلخيص و گزيده‌نويسى را در سه مورد جستجو كرد:

1. محور قرار دادن موضوعى خاص از ميان احاديث يك يا چند كتاب، همچون احاديث اخلاقى، اعتقادى، پزشكى يا تفسيرى و ...؛

2. كم كردن حجم اثر و حذف مكرّرات و مطالب كم فايده؛

3. انتخاب و استخراج احاديث صحيح از ميان يك مجموعه حديثى.

براى موارد اوّل و دوم، نمونه‌هاى بسيارى مى‌توان نام برد كه فهرستى اجمالى از آن ارائه خواهد شد؛ امّا نسبت به مورد سوم، يعنى استخراج احاديث صحيح از ميان‌كتاب‌هاى معتبر حديثى شيعه، كمتر كسى به اين كار، اقدام نموده است. تنها تلاش قابل ذكر در اين زمينه، استخراج احاديث صحيح كتب اربعه توسّط استاد محمّد باقر بهبودى‌[1] است.

معيار گزينش‌

معيار استاد بهبودى در انتخاب احاديث صحيح، توجّه هم‌زمان به متن و سند

[1]. وى در هفدهم جمادى اوّل 1350 ق/ 1308 ش، در مشهد به دنيا آمد. از سال 1327 ش، تحصيلات دينى را به صورت جدّى آغاز نمود و در سال 1333 ش، به قم عزيمت نمود و اندكى بعد، عازم نجف شد و دو سال در محضر آيات عظام: خويى و حكيم، تلمّذ نمود. پس از ترك تحصيل، عازم تهران شد و به تحقيق و تصحيح كتاب‌هاى خطّى و چاپى پرداخت. از جمله كارهاى ايشان: تصحيح جلد هفدهم تا آخر بحار الأنوار و تأليف گزيده‌هاى الكافى، تهذيب الأحكام و كتاب من لا يحضره الفقيه و... است. گفتنى است پس از انتشار اين كتاب‌ها، بعضى از علما و دانش‌پژوهان به اين نوع كارها، يعنى استخراج روايات صحيح از ميان كتب روايى معتبر، ايراداتى وارد ساختند.