و ناخشنود باشند». اسحاق مى‌گويد كه: پس حضرت فرمود كه: «ايشان، از دو ثلث از مردمان، بيشترند».

2918/ 5. چند نفر از اصحاب ما روايت كرده‌اند، از سهل بن زياد، از على بن حسّان، از موسى بن بكر، از مردى كه گفت: امام محمد باقر عليه السلام فرمود كه: «هرگز «مؤلّفه قلوبهم»، از ايشان، در امروز بيشتر نبوده‌اند. و ايشان، گروهى‌اند كه به يگانگى خداى عز و جل اقرار كردند، و از شرك بيرون رفتند، و معرفت محمد و آنچه آن حضرت آن را آورْده بود، در دل‌هاى ايشان داخل نشده بود؛ پس رسول خدا صلى الله عليه و آله ايشان را بر الفت داشت، و مؤمنان، ايشان را بر الفت داشتند، بعد از رسول خدا صلى الله عليه و آله، تا آنكه معرفت به هم رسانند».

باب در ذكر منافقان و گمراهان و شيطان، و دخول ايشان در دعوت‌

177. باب در ذكر منافقان و گمراهان و شيطان، و دخول ايشان در دعوت‌

2919/ 1. على بن ابراهيم، از پدرش، از ابن ابى عمير، از جميل روايت كرده است كه گفت: طيّار به من گفت كه: شيطان از جمله فرشتگان نيست. و جز اين نيست كه فرشتگان، به سجده كردن از براى آدم عليه السلام مأمور شدند، بعد از آن، شيطان گفت كه: من سجده نمى‌كنم.

پس شيطان را چه مى‌شود كه عاصى و نافرمان باشد، در هنگامى كه سجده نكرد، و حال آنكه او از جمله فرشتگان نبود؟ جميل مى‌گويد كه: پس من و او بر امام جعفر صادق عليه السلام داخل شديم. جميل مى‌گويد: به خدا سوگند كه طيّار در باب اين مسئله، نيكويى به جا آورد، و به وضع خوشى سؤال كرد. عرض كرد كه: فداى تو گردم! مرا خبر ده از آنچه خداى عز و جل مؤمنان را به سوى آن خوانده، از قول آن جناب: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا»[1]؛ يعنى: «اى آن كسانى كه گرويده‌ايد، و به آنچه بايد، ايمان آورده‌ايد!» آيا منافقان، با ايشان در آن داخل‌اند؟ فرمود:

«آرى، و گمراهان، و هر كه به دعوت ظاهره اقرار كرده نيز، در آن داخل‌اند. و شيطان، از كسانى بود كه به دعوت ظاهره، با ايشان اقرار كرده بود».

باب در شرح قول خداى تعالى: وَمِنَ النَّاسِ مَنْ ...

178. باب در شرح قول خداى تعالى: «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ عَلى‌ حَرْفٍ»[2]

2920/ 1. على بن ابراهيم، از پدرش، از ابن ابى عمير، از عمر بن اذينه، از فضيل و زراره، از امام محمد باقر عليه السلام روايت كرده است در قول خداى عز و جل: «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ عَلى‌ حَرْفٍ‌

[1]. بقره، 104.

[2]. حج، 11.