رِشتن مى‌بود و بعد از آن مى‌گفت تا آنچه تابيده بودند، باز مى‌كردند، و او را «خرقاء مكّه» مى‌گفتند، و خرقاء، به معنى زن احمق است. و بعضى گفته‌اند كلام، بر سبيل تمثيل وارد شده و مراد آن نيست كه زنى چنين، موجود بوده.

و بدان كه احاديث در باب وصيّت و نصّ به امامت امير المؤمنين صلى الله عليه و آله و امر به تمسّك به عروة الوثقاى ولايت اهل بيت عليهم السلام از طُرُق عامّه و خاصّه، بيرون از مرتبه حصر و احصاست و اكثر عامّه، حديث غدير خُم را روايت نموده و صحيح مى‌دانند؛ ليكن به جهت تصحيح مذهب خود، تأويلات فاسده مى‌نمايند و ابطال تأويلات ايشان، در كتاب‌هاى امامت، خصوصاً در كتاب شافى سيّد اجلّ، سيّد مرتضى- قدّس اللَّه روحه- مذكور است و اين مختصر، گنجايش تفصيل آنها ندارد.

[حديث غدير]

و بسيارى از اسانيد حديث غدير را ابن طاووس رضى الله عنه در كتاب طرائف، و محمّد بن شهرآشوب رحمه الله در كتاب مناقب، از روايات و كتب عامّه روايت كرده‌اند.

و از جمله مشاهير عامّه، ابن عبد البرّ در كتاب استيعاب گفته كه: بُرَيده و ابو هُرَيره و جابر بن عبد اللَّه و بَراء بن عازِب و زيد بن ارقم، هر يك از ايشان از حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله روايت كرده‌اند كه در روز غدير خُم فرمود كه: «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ، فَعَلَىٌّ مَوْلاهُ، اللَّهُمَّ والِ مَنْ وَالاهُ وَعادِ مَنْ عَادَاهُ!».

بعد از آن، گفته كه بعضى از روات زياده بر «كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ» [را] روايت نكرده‌اند.[1] و احمد حنبل- كه از ائمّه مخالفين است-، در مسند خود، چنانچه صاحب طرائف نقل كرده، به پانزده طريق، اين حديث را روايت كرده و ابن مغازلى شافعى، به دوازده طريق‌[2] و ابن عقده حافظ به صد و پنج طريق، ابن شيرويه الديلمى و محمّد بن جرير طبرى به هفتاد و پنج طريق و صاحب حلية الأولياء و فردوس الأخبار و ثعلبى و غير ايشان به طرق متعدّده، روايت كره‌اند.[3] و صاحب مشكاة- كه از مشاهير ايشان است-، از احمد حنبل روايت نموده‌[4] و ابن ابى الحديد، در شرح نهج البلاغة، در جزء دوازدهم، روايت نموده كه: امير المؤمنين عليه السلام در رَحبه كوفه در ايّام خلافتِ ظاهر، مردم را به شهادت طلبيد و فرمود كه: هر كس در وقت برگشتن از حجّة الوداع از حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله شنيده باشد كه فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ، فَعَلَىٌّ مَوْلاهُ. اللَّهُمَّ والِ مَنْ‌

[1]. الاستيعاب، ج 3، ص 1099.

[2]. المناقب، ابن مغازلى، ص 19 و 20.

[3]. الطرائف، ص 142.

[4]. مشكاة المصابيح، ج 3، ص 330، ح 6094.