[فضيلت خاموشى و سكوت‌]

و در فضيلت صَمْت، در محلّ خود، احاديث بسيار[1]، وارد شده. از آن جمله، كلينى رضى الله عنه از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرد كه فرمود كه: حضرت لقمان عليه السلام پسر خود را وصيّت نمود كه: يا بُنَىَّ! اگر گمان كنى كه سخن گفتن، نقره است، پس به تحقيق كه ساكت بودن، طلاست.[2] و از حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله روايت كرد كه فرمود: زبان خود را نگاه داريد[3] كه نگاه داشتن زبان، تصدقّى است كه به خود كرده‌ايد[4]. بعد از آن فرمود كه: هيچ بنده‌اى حقيقت ايمان را نمى‌شناسد تا وقتى كه زبان خود را محافظت كند.[5] و از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده كه حضرت مسيح عليه السلام مى‌فرمود كه:

سخنْ‌بسيار مگوييد به غير از ذكر الهى؛ زيرا كه جمعى كه بسيار مى‌گويند، دل‌هاى ايشان، صاحب قساوت است، امّا نمى‌دانند.[6] و از حضرت سيّد السّاجدين عليه السلام روايت كرده كه فرمود: زبان آدمى، هر صباحْ به ساير جوارح خطاب مى‌كند كه: چگونه صباح كرده‌ايد؟ ايشان مى‌گويند: صباح ما به خير است، اگر تو ما را بگذارى. و مى‌گويند: به جهت رضاى الهى بر ما ترحّم كن. و او را به خدا قسم مى‌دهند و مى‌گويند: ثواب و عِقاب ما، تابعِ كرده‌هاى توست.[7] و از آن حضرت، روايت كرده كه حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله فرمود كه: خداى تعالى، زبان را عذابى مى‌كند كه هيچ يك از جوارح را نمى‌كند. پس زبان مى‌گويد: خداوندا! مرا عذابى كردى كه ساير جوارح را نكردى. خداى تعالى مى‌فرمايد كه: از تو، يك كلمه‌اى سر زد كه به مشارق و مغارب رسيد و به سبب آن، خون مردم به حرام ريخته شد و مال مردم، به حرامى غارت شد.[8] و برقى رحمه الله در كتاب محاسن و ابن بابويه رضى الله عنه در امالى و ثواب الأعمال، از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام، از آباى كِرام خود، از حضرت امير المؤمنين- سلام اللَّه عليهم أجمعين- روايت كرده‌اند كه فرمود: تمام خير و خوبى، در سه چيزْ جمع است. نظر و سكوت و تكلّم. پس هر نظرى كه در او عبرت گرفتن نيست، سهو است، و هر سكوتى كه در او فكرى نيست، غفلت است، و هر سخن‌

[1]. الف:-« بسيار».

[2]. همان، ج 2، ص 114، ح 6.

[3]. ب و ج:« نگاه دار».

[4]. ب:« كرده‌اى».

[5]. همان، ص 114، ح 7.

[6]. همان جا، ح 11.

[7]. همان، ص 115، ح 13.

[8]. همان جا، ح 16.