كردن ابراء ذمّه از آن كس كه غيبتش كرده‌اند، اگر ممكن باشد، آن است كه طلب آمرزش از براى او بكنند، چنان كه شيخ المفيد- قدّس اللَّه روحه- در مجالس و شيخ طوسى رحمه الله در امالى، از حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله روايت كرده‌اند كه فرمود: كفّاره غيبت كردن، آن است كه طلب آمرزش بكنى از براى آن كسى كه او را غيبت كرده باشى.[1]

[سى و چهارم: ادا نكردن حقّ ديگران‌]

سى و چهارم از جمله كبائر- چنانچه از حديث اعمش و حديث «شرايع» ظاهر مى‌شود-، حبس كردن حقوق است، بى عُسر؛ يعنى كسى حقّى بر ذمّه كسى داشته باشد و طلب نمايد و اين شخص را مقدور باشد اداى آن حق و ادا ننمايد. و چون حبس حق در اصل وصيّت حضرت صادق عليه السلام خواهد آمد، بعضى اخبار كه در آن باب وارد شده، در شرح آن كلام، مذكور مى‌شود، إن شاء اللَّه تعالى!

[سى و پنجم: كم‌فروشى‌]

سى و پنجم از جمله كبائر- چنانچه از دو حديث مذكورْ ظاهر مى‌شود-، بخس مكيال و ميزان است؛ يعنى كم كردن چيزى را از ترازو يا[2] پيمانه، هر گاه چيزى به كسى فروشند يا اداى دينى نمايند، و حق تعالى در كلام مجيد فرموده كه: «وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ* الَّذِينَ إِذَا اكْتالُوا عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ* وَ إِذا كالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ* أَ لا يَظُنُّ أُولئِكَ أَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ* لِيَوْمٍ عَظِيمٍ* يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعالَمِينَ* كَلَّا إِنَّ كِتابَ الفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ* وَ ما أَدْراكَ ما سِجِّينٌ* كِتابٌ مَرْقُومٌ»[3] و ترجمه ظاهرش آن است كه: واى بر مطفّفين (يا «وَيْل» كه موضعى است از جهنّم، يا عبارت از عذاب شديد است)! مهيّا و آماده است از براى جمعى كه تطفيف مى‌كند و تطفيف‌كنندگان، آنهايند كه هرگاه چيزى پيمانه كنند، وقتى كه از مردم گيرند[4]، تمام با[5] زياده گيرند و وقتى كه پيمانه كنند يا به ترازو كِشند از براى آن كه به مردم دهند، كم كنند. آيا گمان ندارند (يا: يقين نمى‌دانند) اين جماعت كه بعد از مُردن، برانگيخته خواهند شد از براى روزى عظيم در آن روزى كه مردم، بر پا خواهند ايستاد و از براى امر پروردگار عالميان، بايد كه منزجر شوند و

[1]. الأمالى، مفيد، ص 172، ح 7؛ الأمالى، طوسى، ص 192، ح 325.

[2]. ب:« و».

[3]. سوره مطفّفين، آيه 1- 9.

[4]. ب:« بگيرند».

[5]. الف:« يا».