دوره هاى پيشين نيز وجود داشت ؛ ولى قوّت داشتن ساير انگيزه ها ، آن را به چشم نمى آورد ؛ ولى در اين دوره ، اين انگيزه آشكار شده است. مُغامس بن داغر (م 850ق) ، در قصيده اى بلند در رثاى امام حسين عليه السلام ، چنين مى گويد : 0 خداوند با رحمتش، قلم هاى او را تداوم بخشد و اميدش اين است كه مركّبش را ناكامياب نكند. 0 0 برايم گناهانى را كه مرتكب شده ام، شفاعت كنيد كه دلم به خاطر آنها آشوب و كم خواب است. [1] 0

مرحله چهارم: قرن دهم تا پايان قرن سيزدهم هجرى

در اين دوره ، بيش از يكصد و هشتاد سُراينده ، [2] در باره عاشورا شعر سروده اند ؛ ليكن شاعران پُرآوازه در ميان آنان ، اندك اند. از جمله اين شاعران مى توان به كسانى چون سيّدِ بحر العلوم (سيّد محمّد مهدى طباطبايى بروجردى) و سيّد حيدر حِلّى اشاره كرد. با توجّه به اندك بودن شاعران بلندآوازه در اين دوره، فنون و ظرافت هاى شعرى در سروده هاى اين دوره ، اندك است. برخى از شعراى اين دوره ، فقيهان و عالمان بزرگ دينى اند كه براى تقرّب جستن به اهل بيت عليهم السلام شعر سروده اند و تقليد و تشابه در اشعار اين دوره ، بسيار ديده مى شود . ويژگى هاى شعرى اين دوره ، علاوه بر رثا و ذكر مصائب ، عبارت اند از :

1 . مَقتَل سُرايى

در اين دوره، مقتل خوانى، رواج يافته است و شاعران ، بخشى از همّت خويش