4134.امام رضا عليه السلام : يگانه است ، نه به شمردن .

4135.الخصال ـ به نقل از شريح بن هانى ـ: عربى باديه نشين در روز [ نبرد ] جمل به پا خاست و به سوى اميرمؤمنان عليه السلامرفت و گفت : اى امير مؤمنان! آيا مى گويى خداوند ، واحد است؟ مردم به او حمله ور شدند و گفتند : اى اعرابى! آيا نمى بينى كه امير مؤمنان ، دل به چندين سو دارد؟! امير مؤمنان عليه السلام فرمود : «او را وا نهيد. آنچه اين اعرابى مى خواهد، همان است كه ما از اين قوم مى خواهيم». سپس فرمود : «اى اعرابى! اين سخن كه خداوند ، واحد است ، به چهار معناست : دو وجه آن ، بر خداوند عز و جل روا نيست و دو وجه [ ديگر ] ، براى خداوند ، ثابت است . آن دو وجهى كه بر خداوند روا نيست ، اين سخنِ گوينده است : واحد (يكى) است و مقصودش يكِ عددى باشد. اين [بر خدا] روا نيست؛ زيرا آن كه ثانى (دوم) ندارد ، در باب اعداد داخل نمى شود. آيا نمى بينى هر كه گفت : او (خداوند) ، سومين شخص [از اشخاص سه گانه ]است، كافر گشت؟ و [ وجه دوم ، ] اين سخنِ گوينده است : او يكى از مردم است و مرادش ، نوع از جنس باشد. اين بر خداوند روا نيست؛ زيرا اين سخن ، تشبيه است و پروردگار ما از آن ، برتر و بالاتر است. و امّا دو وجهى كه براى خداوندْ ثابت است، اين سخنِ گوينده است : او يگانه اى است كه در اشيا مانند ندارد . پروردگار ما اين گونه است . و نيز اين سخنِ گوينده كه : خداوند عز و جل يگانه ذات است ، به اين معنا كه در وجود [ خارجى ] و ذهن و خيال ، تجزيه پذير نيست . خداوندگارِ عزّتمند شكوهمند ما ، اين گونه است ».