د ـ بهره گيرى از فرصت ها

1753.امام على عليه السلام ـ در توصيف نبرد ـ: آن كه فرصتى را از سوى دشمن ديد ، هجوم بَرَد و فرصت را غنيمت داند ، [ البته ]پس از محكم ساختن جايگاه خود ؛ و هرگاه خواسته اش را [ از هجوم ]برآورد ، به جايگاهش برگردد .

1754.وقعة صفّين : [ در جنگ صفّين] ، احنف بن قيس سعدى رو آورد و گفت : اى مردم عراق! به خدا سوگند ، با اين مسئله ، گردن خميده تر از امروز ، برخورد نخواهيد كرد . اينان ، پرده هاى حيا را از برابر شما برگرفتند و براى دين ، نبرد نمى كنند ، و استقامت نمى كنند ، مگر از روى شرم . پس به پيش رويد . گفتند : اگر امروز بتازيم ، ديروز هم به پيش تاختيم . اى امير مؤمنان! شما چه مى گويى؟ فرمود : «به هنگام تاختن ، بتازيد و به هنگام پس كشيدن ، عقب بكشيد . بتازيد ، پيش از آن كه آنان بر شما بتازند» .

ه ـ عقب نشينى تاكتيكى

1755.امام على عليه السلام : فرارِ به هنگام ، برابر است با پيروزى در زمان خود .

1756.امام على عليه السلام ـ به هنگام نبرد به يارانش مى گفت ـ: فرارى كه پس از آن يورش باشد ، يا عقب نشينى اى كه پس از آن حمله باشد ، بر شما گران نيايد .

9 / 2

تشكيل نيروهاى ويژه

1757.امام صادق عليه السلام : سپاه ويژه ، شش هزار نفر از ياران على عليه السلام بودند .