10

ابوهَيثم

مالك بن تَيِّهان بن مالك كه به كُنيه اش (ابوهَيثم) مشهور است ، جزو نخستين گروه انصار بود كه پيش از هجرت پيامبر صلى الله عليه و آله در مكّه ايمان آوردند . او قبل از اسلام هم موحّد بود و از پرستش بت ، تن مى زد . ابوهيثم در تمام نبردهاى پيامبر خدا شركت داشت و از جمله كسانى است كه «حديث غدير» را روايت كرده اند . او از پيش گامان شناخت حق پس از پيامبر خداست كه پس از ايشان در شناخت خلافت حق ، پيشتاز شد و به ديگرسانى خلافت ، تن نداد و در زمره دوازده نفرى بود كه در مسجد النبى ، به دفاع از مولا عليه السلام در برابر دگرگونى مسير خلافت ، فرياد اعتراض برآوردند . چنين بود كه ابو هيثم ، از آغاز شكل گيرى خلافت على عليه السلام با ايشان همراه شد و همراه با عمّار بن ياسر ، مسئول بيعت گرفتن از مردم شد . امام عليه السلام ابو هيثم را به همراه عمّار بن ياسر ، بر بيت المال گمارد كه نشانى است از سلامت نفس او. على عليه السلام در اوج تنهايى و در تنگناى سستى همراهانش ، آن گاه كه با سوز و گداز ، ياران استوار گامِ از دست رفته اش را ياد كرده است ، از مالك بن تَيّهان نيز نام برده و بر نبودش تأسف خورده است . مورّخان در زمان درگذشت ابو هيثم ، يكْ داستان نيستند ؛ امّا از سخنانى كه على عليه السلام ايراد نموده و از نبود او ، عمّار و خزيمة بن ثابت ذو الشهادتين با سوز ياد كرده و فرموده است : «كجايند برادران من كه بر راه [ صحيح ]رفتند و با حق گذشتند؟ كجاست عمّار؟ و كجاست ابن تيّهان؟ و كجاست ذو الشهادتين؟ و كجايند برادران همانند ايشان كه پيمان مرگ بستند و سرهايشان را براى فاجران فرستادند؟» ، روشن مى شود كه وى در صفّين به شهادت رسيده است . [1] ابن ابى الحديد و علّامه محمّد تقى شوشترى بر اين نظر ، تصريح كرده اند .