اطلاق لازم بر ملزوم

اطلاق لازم بر ملزوم

(ذکر لازم و اراده ملزوم؛ از اقسام مجاز لغوى)

«اطلاق لازم بر ملزوم» -يکى از اقسام مجاز لغوي- را از علاقات مجاز نيز شمرده‌ و از آن به «علاقه لازميت» تعبير کرده‌اند؛ به‌اين معنا که چيزي، از آن جهت که بايد باشد، در چيزى ديگر وجود مى‌يابد، يا با نابودى آن چيز، ديگرى نيز نابود مى‌شود.

«لزوم» عبارت است از امتناع انفکاک چيزى از چيز ديگر؛ مانند:

1.((هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاء) ؛ )آيا پروردگارت مى‌تواند از آسمان خوانى براى ما فرود آورد (مائده// 112) .

در اين آيه، «استطاعت» (توانايى) بر فعل، اطلاق شده است؛ در حالى که توانايى، لازمه فعل است.

2.((فَلَوْلَا أَنَّهُ كَانَ مِنْ الْمُسَبِّحِينَ) ؛ )و اگر او از زمره تسبيح‌كنندگان نبود (صافات// 143) . در اين آيه، «تسبيح» (لازمه صلاة) بر «صلاة» اطلاق شده است.