responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی    جلد : 1  صفحه : 98

آيات صفت عين

آيات صفت عين

(آيات نشان‌دهنده نظارت و مراقبت خداوند)

واژه عين در قرآن به معانى ذيل به کار رفته است:

1. چشم (عضو بدن) ؛ مانند آيات: 45 سوره مائده، 13 سوره آل‌عمران، 83 سوره مائده، 179 سوره اعراف و.

2. چشمه (چشمه آب گوارا) ، چشمه آب داغ و جوشان و چشمه مس مذاب؛ مانند آيات: 60 سوره بقره، 5 سوره غاشيه، 12 سوره سبأ و.

3. کنايه از نظارت و مراقبت؛ مانند: آيه 37 سوره هود.

واژه عين 65 بار در قرآن به کار رفته که در چند آيه عين به خداوند سبحان نسبت داده شده است؛ اين بخش از آيات را آيات صفت عين مى‌گويند که عبارتند از:

1. آيه 37 سوره هود:((وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا) ؛ )و زير نظر ما و [به] وحى ما كشتى را بساز .

2- آيه 27 مؤمنون:((فَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا) ؛ )پس به او وحى كرديم كه زير نظر ما و [به] وحى ما كشتى را بساز.

3. آيه 48 سوره طور:((وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا) ؛ ) و در برابر دستور پروردگارت شكيبايى پيشه كن كه تو خود در حمايت مايى.

4. آيه 14 سوره قمر:((تَجْرِى بِأَعْيُنِنَا جَزَاء لِّمَن كَانَ كُفِرَ) ؛ )[كشتى] زير نظر ما روان بود [اين] پاداش كسى بود كه مورد انكار واقع شده بود.

5. آيه 39 سوره طه:((وَأَلْقَيْتُ عَلَيْكَ مَحَبَّةً مِّنِّى وَلِتُصْنَعَ عَلَى عَيْنِي) ؛ ) و مهرى از خودم بر تو افكندم تا زير نظر من پرورش يابى.

افزون بر اين آيات که صفت عين را به خداوند نسبت داده، آياتى هم بصر و نظر را به خداوند نسبت داده‌اند؛ مانند آيات: 77 سوره آل‌عمران و 22 و 23 سوره قيامت.

برخى از فِرق اسلامى همانند مجسّمه با جمود بر ظواهر اين آيات، به جسميت خداوند قائل شده، معتقدند خداوند چشم دارد، قابل رؤيت است، در قيامت مجسم مى‌شود و بندگان او را مى‌بينند.

ولى به اعتقاد اکثر علماى اسلامى رؤيت خداوند محال است؛ زيرا لازمه رؤيت هر شىء، جسم بودن و مکان، اجزا و جهت داشتن است، که هيچ يک در خداوند سبحان راه ندارد و امکان‌پذير نيست.

همچنين مفاد آيات متعددى از قرآن، نفى رؤيت و جسميت است؛ مانند:((لاَّ تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ...))(انعام// 103) و((... لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ...))(شوري// 11) .

در نتيجه، منظور از آيات صفت عين، ديدگان ظاهرى نيست؛ بلکه مراد از آن، حفظ، مراقبت و نظارت است.


[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد2;صفحه 87
[2]قرشي بنابي ، علي اكبر ، 1307 -;قاموس قرآن;جلد5;صفحه 84
[3]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ، 849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه (19-20)
[4]معرفت ، محمد هادي ، 1309 -1385.;التمهيد فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 128
[5]مصطفوي ، حسن،1294-1384.;التحقيق فى كلمات القرآن;صفحه (280-285)
[6]سبحاني ، جعفر ، 1308 -;منشور جاويد قرآن;جلد3;صفحه 357
[7]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;پيام قرآن , روش تازه اى درتفسير موضوعى قرآن;جلد4;صفحه (221-254)
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی    جلد : 1  صفحه : 98
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست