نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 865
استعاره عناديه
استعاره عناديه
(استعاره با عدم امکان اجتماع مستعارٌله
و مستعارٌمنه)
استعاره به اعتبار امکان اجتماع مستعارٌله
و مستعارٌمنه و عدم آن، بر دو قسم است: 1. استعاره عناديه؛ 2. استعاره وفاقيه.
«استعاره عناديه» آن است که اجتماع مستعارٌله و مستعارٌمنه ممکن نباشد،
و آن نيز بر دو قسم است: استعاره تهکميه؛ استعاره تمليحيه.
اين دو در جايى است که ضدين يا نقيضين به جاى هم آورده شوند تا افاده «تهکم»
و «استهزا» کنند؛ مانند:
1.((... فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ
أَلِيمٍ))(آل عمران// 21) . در اينجا «بشارت»
که به معناى خوشخبرى است، براى ضدش (انذار) استعاره آورده شده است تا افاده تهکم و
استهزا کند.
2.((... إِنَّكَ لَأَنتَ الْحَلِيمُ
الرَّشِيدُ))(هود// 87) که قوم شعيب در مقام
استهزا و تمليح، به وى گفتهاند.
3.((ذُقْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ
الْكَرِيمُ))(دخان// 49) که براى استهزا به
جهنميان گفته مىشود.
نيز ر.ک: استعاره وفاقيه.
[1]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 155
[2]معرفت ، محمد هادي ، 1309 -1385.;التمهيد
فى علوم القرآن;جلد5;صفحه 321
[3]كمالي دزفولي ، علي ، 1292 -;قرآن ثقل
اكبر;صفحه 285
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 865