نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 755
ادماج
ادماج
(تضمين و ادخال معنايى در معناى ديگر؛
از اسلوبهاى علم بديع)
«ادماج» در لغت به معناى پيچيدن و داخل کردن چيزى در چيز ديگر، و در اصطلاح
به اين معنا است که متکلم غرضى را در غرض ديگر يا معنايى را در معناى ديگر تضمين و
داخل کند؛ به صورتى که معنا و غرض اول از ظاهر کلام، فهميده شود، و هيچگونه صراحت
و اشعارى به معنا و غرض دوم نداشته باشد؛ مانند:(لَهُ الْحَمْدُ فِى الْأُولَى وَالْآخِرَةِ) ؛ در اين [سراى] نخستين
و در آخرت ستايش از آن اوست (قصص// 70) .
در اين آيه شريفه، غرض اول، اختصاص و حصر حمد براى خداوند است؛ ولى در
عين حال، به بعث و روز جزا و قيامت نيز اشاره دارد و در آن ادماج شده است.
[1]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 298
[2]بستاني ، بطرس ، 1898 - 1969;محيط المحيط
قاموس مطول للغة العربية;صفحه 291
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 755