ادات اضراب

ادات اضراب

(ادات بيانگر رويگردانى از جمله ماقبل)

«اضراب» يعنى رو‌يگردانى. «ادات اضراب» کلمه‌اى است که اين معنا را افاده کند. اين ادات با قرار گرفتن بر سر جمله، نوعى رويگردانى از جمله ماقبل را مى‌رساند.

«بل» نمونه بارز اضراب در قرآن است. «بل» گاهى براي ابطال جمله قبل است؛ مانند:((أَمْ يَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جَاءهُم بِالْحَقِّ وَأَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ) ؛ )يا مى‌گويند او جنونى دارد [نه] بلكه [او] حق را براى ايشان آورده و[لى] بيشترشان حقيقت را خوش ندارند (مؤمنون// 70) .

گاهى نيز براي انتقال از غرضى به غرض ديگر است؛ مانند:((قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكَّى)وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى(بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا) ؛ )رستگار آن كس كه خود را پاك گردانيد؛ و نام پروردگارش را ياد كرد و نماز گزارد؛ ليكن [شما] زندگى دنيا را بر مى‌گزينيد (اعلي// 14-16) .