responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی    جلد : 1  صفحه : 64

آيات حضور الهي

آيات صفت حضور

(آيات حضور الهي)

(آيات بيانگر حضور الهى در همه جا)

يکى از صفات الهى، حضور است؛ يعنى خداوند سبحان در همه جا حاضر و شاهد مخلوقات و اعمال آن‌ها است؛ به عبارت ديگر، عالم هستى محضر او است و چيزى از او غايب نيست. آيات بازگو کننده صفت حضور الهى را آيات صفت حضور مى‌نامند. اين آيات در قرآن فراوانند که تنها به چند نمونه از آن‌ها اشاره مى‌شود:

1. آيه 4 سوره حديد:((وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ) ؛ ) و هر كجا باشيد او با شماست و خدا به هر چه مى‌كنيد بيناست.

2. آيه 7 سوره مجادله:((مَا يَكُونُ مِن نَّجْوَى ثَلَاثَةٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَلَا أَدْنَى مِن ذَلِكَ وَلَا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُوا) ؛ )هيچ گفتگوى محرمانه‌اى ميان سه تن نيست مگر اينكه او چهارمين آنهاست و نه ميان پنج تن مگر اينكه او ششمين آنهاست و نه كمتر از اين [عدد] و نه بيشتر مگر اينكه هر كجا باشند او با آنهاست.

3. آيه 3 سوره حديد:((هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ) ؛ )اوست اول و آخر و ظاهر و باطن و او به هر چيزى داناست.

همچنين آيات صفت قرب، آيات صفت وجه و مانند آن نيز بيانگر حضور الهى است.

در تبيين مفهوم حضور خداوند در تمام هستى گفته شده: خداوند واجب‌الوجود است و وجود هر موجود ممکن، از ناحيه او است و بى‌شک فيض هستى امکانى و موجودات ممکن، از ناحيه واجب‌الوجود است. بنابراين، خداوند سبحان که ذات واجب‌الوجود و هستى بخش ماهيات است به هر ماهيتى از وجود آن ماهيت نزديک‌تر و با او هست. در بياني ديگر، حضور و معيت خداوند سبحان را احاطه قيومى و احاطه قدرت و حاکميت او بر موجودات دانسته‌اند.

برخى از طرفداران تجسيم، از ظواهر آياتِ صفت حضور و مانند آن استفاده جسميت و حضور فيزيکى کرده‌اند، که اين پندار با اعتقادات ضرورى مسلمانان و نيز با آيات محکمى همانند: (لاَّ تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الأَبْصَارَ)((انعام// 103) ،)(لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ)((شوري// 11) و مانند آن سازگار نيست و پندارى باطل است.)


[1]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ، 849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 23
[2]قرشي بنابي ، علي اكبر ، 1307 -;قاموس قرآن;جلد1;صفحه 151
[3]مصطفوي ، حسن،1294-1384.;التحقيق فى كلمات القرآن;جلد2;صفحه (256-258)
[4]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;پيام قرآن , روش تازه اى درتفسير موضوعى قرآن;جلد3;صفحه (255-269)
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی    جلد : 1  صفحه : 64
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست