ادات ابهام

ادات ابهام

(واژه بيانگر ابهام)

ادات ابهام يعنى حرف و واژه‌اى که بيان کننده نوعي ابهام است. اين گونه ادوات در قرآن کريم نيز به کار رفته‌اند؛ مانند:

1. أو: حرف عطفى است با معانى متفاوت، از جمله ابهام براى شنونده؛ مانند:((وَإِنَّا أَوْ إِيَّاكُمْ لَعَلَى هُدًى أَوْ فِى ضَلَالٍ مُّبِينٍ) ؛ )و در حقيقت‌يا ما يا شما بر هدايت‌يا گمراهى آشكاريم (سبأ// 24) . در اين آيه، طايفه گمراه و طايفه هدايت يافته تعيين نشده، و به دلايلي آن را مبهم گذاشته است.

2. غير: اسمى است دائم الاضافه و مفيد ابهام که تا ميان دو ضد قرار نگيرد، معرفه نخواهد شد؛ مانند:((غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ) ؛ )نه [راه] مغضوبان و نه [راه] گمراهان (حمد// 7) .

3. إمّا (به کسر همزه و تشديد ميم) نيز از ادوات ابهام است؛ مانند:((وَآخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللّهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَإِمَّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ) ؛ )و عده‌اى ديگر [كارشان] موقوف به فرمان خداست‌يا آنان را عذاب مى‌كند و يا توبه آنها را مى‌پذيرد و خدا داناى سنجيده‌كار است (توبه// 106) .