آيات تشبيهي

آيات صفات تشبيهي

(آيات تشبيهي)

(آيات نسبت دهنده صفاتى شبيه صفات مخلوقات به خداوند)

يکى از مسائل پيچيده کلامى و عرفانى که منشأ قرآنى دارد، تشبيه و تنزيه است.

برخى از علماى مشبهه و حشويه، صفاتى نظير: دست، زبان، شنوايي، بينايى و…. را که در قرآن آمده است بر معناى ظاهر آن حمل کرده و همين معناى ظاهرى را که معمولاً به خلق نسبت داده مى‌شود به خداوند نسبت داده و معتقدند خداوند نيز مانند انسان دست، پا، چشم و… دارد.

بعضى از آيات که منشأ تشبيه شده‌اند عبارتند از:

1. آيه 10 سوره فتح:((يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ) . )

2. آيات 22 و 23 سوره قيامت: (وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ(إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ) . )

3. آيه 143 سوره اعراف:((رَبِّ أَرِنِى أَنظُرْ إِلَيْكَ قَالَ لَن تَرَانِى وَلَكِنِ انظُرْ إِلَى الْجَبَلِ فَإِنِ اسْتَقَرَّ مَكَانَهُ فَسَوْفَ تَرَانِى فَلَمَّا تَجَلَّى رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَخَرَّ موسَى صَعِقًا) . )

4. آيه 5 سوره طه:((الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى) . )

5. آيه 22 سوره فجر:((وَجَاء رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا) . )

6. آيه 64 سوره مائده:((... بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ...) . )

7. آيه 48 سوره طور:((وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا...) . )

در مقابل اين نظريه، ديدگاه تنزيه است که همه اين آيات را قابل تفسير و تأويل مي‌داند و مي‌گويد اين آيات با توجه به آيات ديگر که از محکماتند، تفسير مى‌شوند؛ مانند:

1. آيه 11 سوره شوري:((... لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ...) . )

2. آيه 3 سوره اخلاص:((لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ) . )

3. آيه 103 سوره انعام:((لاَّ تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الأَبْصَارَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ) .)