نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 4851
هدى (قرآن)
هدى (قرآن)
(يکى از صفات قرآن)
«هُدى» از اسامى و صفات قرآن، به معناى ارشاد و راهنمايى است که از روى
لطف و خيرخواهى ابراز شود، و معناى مصدرى آن هدايت يافتن، هدايت کردن و دلالت کردن
است، و چون مصدر حمل بر ذات شده، از او اراده فاعل شده است؛ يعنى هدايتکننده و روشنگر.
اطلاق «هدى» بر قرآن از باب اطلاق مصدر بر صيغه فاعل است؛ يعنى هادياً
(هدايتکننده) ؛ نظير آيه شريفه((شَهْرُ رَمَضَانَ
الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ...))(بقره//185) که «هدى» به معناى «هادياً للناس» است.
مناسبت اين اسم براى قرآن از آن رو است که اين کتاب هدايتکننده به راه مستقيم و حقّ
است.
اين وصف قرآن بر اين دلالت دارد که انسان به طرف هدف و مقصدى در حرکت است
و براى شناختن راهى که او را به هدف برساند، به راهنما نياز دارد، و اين وظيفه را قرآن
به عهده گرفته است.
در قرآن شريف چندين آيه دال بر اطلاق اين صفت بر قرآن وجود دارد؛ مانند:((... فَقَدْ جَاءكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ
وَهُدًى وَرَحْمَةٌ...) ؛ )اينك حجتى از جانب پروردگارتان براى شما آمده و رهنمود
و رحمتى است (انعام// 157) و آيات: 138سوره آلعمران، 88 سوره انعام، 23 سوره
زمر، 13 سوره جن، 2، 97 و 185 سوره بقره، 46 سوره مائده، 52 و 203 سوره اعراف، 57 سوره
يونس، 111سوره يوسف، 89 و 102 سوره نحل، 2 و 77 سوره نمل، 3 سوره لقمان، 44 سوره فصلت
و 11 و20.
[1]سخاوي ، علي بن محمد ، 558-643ق.;جمال
القراء و كمال الاقراء;جلد1;صفحه 175
[2]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 279و273
[3]مصباح ، محمد تقي ، 1313 -;قرآن شناسى;جلد1;صفحه
46
[4]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 183
[5]زرقاني ، محمد عبد العظيم ، 1948- م.;مناهل
العرفان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 350
[6]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه
32
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 4851