آيه متضمن شانزده حرف ميم

آيه متضمن شانزده حرف ميم

(آيه 48 هود، داراي 16 بار تکرار حرف ميم)

به آيه 48 سوره هود «آيه متضمن شانزده حرف ميم» مى‌گويند:((قِيلَ يا نُوحُ اهْبِطْ بِسَلامٍ مِنَّا وَ بَرَكاتٍ عَلَيْكَ وَ عَلى‌ أُمَمٍ مِمَّنْ مَعَكَ وَ أُمَمٌ سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ يَمَسُّهُمْ مِنَّا عَذابٌ أَلِيمٌ) ؛ « (به نوح) گفته شد: ‌اى نوح! با سلامت و بركت از ناحيه ما بر تو و بر تمام امتهايى كه با تواند، فرود آى، و امتهايى نيز هستند كه ما آنها را از نعمتها بهره‌مند مى‌سازيم سپس عذاب دردناكى از سوى ما به آنها مى‌رسد». )

اين آيه در باره نوح و سرگذشت عبرت‌انگيزش است كه در آن اشاره به فرود آمدن نوح از كشتى و تجديد حيات و زندگى عادى بر روى زمين شده است. كلمه «امم» جمع «امت» است، و اين تعبير مى‌رساند كه همراه نوح امتهايى بودند، اين عبارت ممكن است به خاطر آن باشد كه افرادى كه با نوح بودند هر يك سرچشمه پيدايش قبيله و امتى گشتند و يا اينكه واقعا آنها كه با نوح بودند هر گروهى از قوم و قبيله‌اى بودند كه مجموعا امتهايى تشكيل مى‌دادند.

اين احتمال نيز وجود دارد كه «امم» اصناف حيوانى را كه با نوح بودند نيز شامل گردد، زيرا در قرآن مجيد كلمه «امت» بر آنها نيز اطلاق شده است، چنان كه در سوره انعام آيه 38 مى‌خوانيم:((وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لا طائِرٍ يَطِيرُ بِجَناحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثالُكُمْ) ؛ «هيچ جنبنده‌اى در روى زمين و هيچ پرنده‌اى كه با دو بال خود پرواز مى‌كند وجود ندارد مگر اينكه آنها نيز امتهايى مثل شما هستند». بنابراين همانگونه كه نوح و يارانش به لطف بى‌پايان پروردگار در برابر آن همه مشكلات زندگى بعد از طوفان در سلامت و بركت زيستند، انواع جاندارانى كه با نوح از كشتى پياده شدند و گام به روى زمين گذاشتند، نيز اين سلامت و مصونيت را به لطف الهى داشتند. سپس اضافه ميكند با اين همه باز در آينده از نسل همين مؤمنان، امتهايى به وجود مى‌آيند كه انواع نعمتها را به آنها مى‌بخشيم، ولى آنها در غرور و غفلت فرو مى‌روند سپس عذاب دردناك ما به آنها مى‌رسد. )

تفسير نمونه، ج‌9، ص: 122