نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 4723
نسخ وجوب به وجوب
نسخ وجوب به وجوب
(نسخ يک حکم وجوبى، با حکم وجوبى ديگر)
«نسخ وجوب به وجوب» از اقسام نسخ حکم است که در آن، حکمى واجب و الزامى
با حکم واجب ديگرى نسخ مىشود؛ که مىتواند به دو گونه باشد:
1. با وجود ناسخ، عمل به منسوخ جايز نباشد؛ مانند حکم زن زناکار که بر
اساس آيه 15 سوره نساء تا هنگام مرگ، لازم است در خانه محبوس شود تا آن که خداوند راهى
براى آنان قرار دهد؛ اما آيه 2 سوره نور به کلى اين حکم را نسخ و مجازات تازهاى وضع
کرد.
2. با وجود ناسخ، عمل به منسوخ جايز باشد؛ زيرا آيه ناسخ با آيه منسوخ
منافاتى ندارد؛ بلکه تنها تخفيفى براى حکم منسوخ است؛ مانند آيه 66 سوره انفال که بر
لزوم مقاومت و عدم فرار يک مؤمن از مقابل دو کافر دلالت دارد و ناسخ حکم لزوم مقاومت
يک مؤمن در مقابل ده کافر (آيه 65 سوره انفال) است.
[1]مكي بن حموش ،355 - 437ق.;الايضاح لناسخ
القرآن ومنسوخه;صفحه 70
[2]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 70
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 4723