نسخ بعد از امتثال

نسخ بعد از امتثال

(نسخ يک حکم پس از عمل به مضمون آن)

به نسخ حکم، پس از آن که مدتى به آن عمل شد، «نسخ بعد از امتثال» مى‌گويند؛ مانند تغيير قبله از بيت‌المقدس به کعبه، با نزول آيه((قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِى السَّمَاء فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوِهَكُمْ شَطْرَهُ))(بقره// 144) .

پيامبر اسلام (ص) مدت سيزده سال پس از بعثت در مکه و چند ماه بعد از هجرت در مدينه به امر خدا به سوى بيت‌المقدس نماز مى‌خواند؛ ولى بعد از آن، قبله تغيير يافت و مسلمانان مأمور شدند به سوى کعبه نمازبگزارند. مسلمين در اين مدت مورد سرزنش يهود قرار داشتند؛ چراکه بيت‌المقدس در اصل قبله يهود بود. يهوديان مى‌گفتند مسلمانان از خود استقلال ندارند و به سوى قبله ما نماز مى‌خوانند. اين گفت‌و‌گوها براى پيامبر اسلام (ص) و مسلمانان ناگوار بود. پس از مدتى فرمان تغيير قبله صادر شد و در حالى که پيامبر (ص) دو رکعت نماز ظهر را در مسجد بنى‌سالم به سوى بيت‌المقدس خوانده بود، جبرئيل مأمور شد بازوى پيامبر را بگيرد و روى او را به سوى کعبه بگرداند.