ندا

ندا

(توجه دادنِ مخاطب به سخن)

«ندا» به معناى فراخواندن، بانگ زدن و صدازدن کسى است و در اصطلاح به توجه‌دادن مخاطب به سخن و آگاه‌کردن او براى گوش‌دادن به چيزى که گوينده، آهنگ گفتن آن را دارد مي‌گويند.

ندا از اقسام انشا است، و مشهورترين حروف ندا «يا» است.

ندا بيشتر اوقات با امر و نهى همراه است؛ مانند:((يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّكُمُ...))(بقره// 21) و (... يَا عِبَادِ فَاتَّقُونِ)((زمر// 16) . )

گاهى همراه جمله خبريه مى‌آيد؛ مانند:((يَا أَيُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ...))(حج// 73) .

گاهى نيز همراه استفهام است؛ مانند: (... يَا أَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا يَسْمَعُ وَلَا يُبْصِرُ...)((مريم// 42) . )

گاهى صورت ندا مجازاً براى غير ندا مى‌آيد؛ مانند:

1. تحذير و اِغرا در((... نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْيَاهَا))(شمس// 13) ؛

2. اختصاص در (... رَحْمَتُ اللّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ...) (هود// 73) ؛

3. تعجب در((يَا حَسْرَةً عَلَى الْعِبَادِ...))(يس// 30) ؛

4. تحسّر در((... يَا لَيْتَنِى كُنتُ تُرَابًا))(نبأ// 40) .

نکته: در تحذير و اختصاص، حرف ندا وجود ندارد؛ ولى در معنا ندا هست.

نيز ر.ک: ادات ندا.