مفسّران قرن هفتم

مفسّران قرن هفتم

(مفسّران شيعه و اهل‌سنّت در قرن هفتم هجرى قمرى)

برخى از مفسّران شيعه در قرن هفتم عبارتند از:

1. ابوحسين (ابوزکريا) شمس‌الدين يحيى بن حسن بن حسين بن على بن محمد بن بطريق، معروف به ابن‌بطريق (م 600 ق)، از علما و متکلمان اماميه و صاحب تفسير خصائص الوحى المبين فى مناقب أمير المؤمنين؛

2. صدرالدين ابومحمد روزبهان بن ابى نصر ديلمي(522 - 606 ق) معروف به بقاى شيرازى و شيخ شطاح، از اقطاب صوفيه و صاحب تفسير لطائف‌البيان فى تفسيرالقرآن و تفسير عرائس البيان فى حقائق القرآن. وى ايرانى‌تبار و اهل «فسا» از شهرهاى استان فارس بوده است؛

3. شيخ محمد بن حسن شيبانى (م 640 ق) از علما و متکلمان اماميه و صاحب تفسير نهج البيان عن کشف معانى القرآن؛

4. خواجه نصيرالدين طوسى (597 - 672 ق) از مشاهير و بزرگان شيعه که جامع علوم مختلفى از جمله کلام و فلسفه بوده است. از مصنفات قرآنى وى، تفسير نقد التنزيل است؛

5. سيد جمال‌الدين ابوالفضائل احمد بن موسى بن جعفر بن محمد بن طاووس حلى (م 673 ق) (برادر کوچکتر سيد بن طاووس) (م 673 ق) از پيشوايان حديث و از اکابر علماى شيعه، و صاحب کتاب شواهدالقرآن و عين‌العبرة؛

6. نجم‌الدين عبدالله بن محمد اسدي، معروف به ابن‌دايه (م 654 ق) از اعلام قرن هفتم هجرى و صاحب تفسير الإشارات فى تفسيرالآيات؛

7. رضى‌الدين ابوالقاسم على بن موسى بن جعفر بن محمد بن طاووس حلّي، معروف به سيّدالطائفه و سيد بن طاووس (589 - 664 ق) از مشاهير علماى شيعه و صاحب تفسير سعدالسعود فى النفوس؛

8. جغفر بن حسن بن يحيى بن سعيد حلّي، معروف به محقق حلّى (601 - 690ق) از اعلام و پيشوايان اماميه و داراى آثار علمى فراوان و صاحب تفسير الفحص والبيان عن أسرار القرآن؛

9. محمد بن محمد بن احمد سيف بويکهى (زنده تا سال 652 ق) يکى از اعلام قرن هفتم هجرى و از بزرگان علماى شيعه در خراسان که به تفسير سوره حمد (با عنوان تفسير سوره فاتحه) پرداخته و قواعد ادبى قرآن را توضيح داده است؛

10. ابوبکر محمد بن مؤمن شيرازى (م 664 ق) از محدثّان ثقه و مفسّران شيعه اماميه و صاحب تفسيرى به نام نزول القرآن فى شأن أميرالمؤمنين عليه السلام.

از ميان مفسّران قرن هفتم اهل‌سنّت نيز مى‌توان به اين افراد اشاره کرد:

1. محيى‌الدين بن عربى (م 638 ق) صاحب تفسير رحمة من الرحمن فى تفسير و إشارات القرآن؛

2. محمد بن احمد قرطبى (م 671 ق) صاحب تفسير الجامع لأحکام القرآن معروف به «تفسير قرطبي»؛

3. عبدالله بن عمر بيضاوى (م حدود 685 تا 719ق)، صاحب تفسير أنوارالتنزيل و أسرار التأويل معروف به «تفسير بيضاوي».

نيز ر.ک: مفسران قرن هفتم قمرى.