مدّ تاء

مدّ تاء

(يکي از دو شيوه کتابت حرف تاء در مصاحف عثماني)

مصاحفي که به امر خليفه سوم توسط لجنه توحيد مصاحف (کميته مامور يکسان سازي مصاحف) نگاشته شد علاوه بر وجود اختلافات نگارشي ميان هر نسخه با ساير نسخه‌ها، به طور عام، اختلافاتي با رسم الخط متداول داشتند. گاهي حتي در نسخه واحد، يک کلمه يا يک حرف به دو شيوه مختلف کتابت شده، و فاقد وحدت رويّه در رسم الخط است.

يکي از اين موارد، شيوه کتابت حرف تاء است که گاهي به مدّ (به صورت: ت) و گاهي به قبض (به صورت: ة) نگارش شده است. از باب مثال، کلمه «رحمة» در هفت موضع (اعراف: 56، روم: 50، بقره: 218، هود: 73، مريم: 2، و دو مورد در: زخرف: 32) به مدّ تاء، و در ساير موارد به قبض تاء نگارش شده است. همين اختلاف در مورد کلمات «نعمة»، «سنّة»، «کلمة»، «بقيّة»، «فطرة»، «قرّة»، «معصية»، «لعنة»، «شجرة»، «جنّة»، «ابنة»، و «امرأة» مشاهده مي‌شود.

برخي دانشمندان علوم قرآني، سعي در توجيه اين اختلافات و تناقضات در رسم الخط مصاحف عثماني داشته‌اند؛ تا آن‌جا که عده‌اى آن را توقيفى، مستند به رسول خدا (ص) ، غيرقابل جايگزين، و کاستى‌هاى آن را از اسرار مى‌دانند و به شيوه استحساني، در هر مورد توجيهاتي ذکر کرده‌اند. در مقابل، گروهى با مردود شمردن تقدس هر رسم‌الخطى به آن با ديده انتقاد نگريسته‌اند.

نيز ر.ک: رسم عثماني؛ قواعد رسم قرآن.