مدّ (تجويد)

مدّ (تجويد)

(کشيدن صوت در حروف مدّى، بيش از ميزان طبيعى)

کلمه «مَدّ» در علم تجويد، يعنى امتداد صوت در حروف مدّى، بيش از ميزان طبيعي. حروف مدّ عبارتند از: الف؛ واو ساکن ماقبل مضموم؛ ياى ساکن ماقبل مکسور. پس اگر مثلاً کلمه «شاء» را با الف کشيده تلفظ کنيم، گويند «الف» را مدّ داد. در بيان ديگرى از مدّ گفته‌اند مدّ، کشيدن صوت به اندازه چهار يا پنج برابر طبيعى است.

در مقابل مدّ، «قصر» به معناى حبس و کوتاهى است. «قصر» در تجويد به معناى اداى حرف مدّ به ميزان طبيعى و معمول است. با اين بيان شايد بتوان «قصر» را «مدّ طبيعى» دانست.

ذکر آن لازم است که مدّ از موارد اجماعى است که همه قرّاء به آن اعتقاد دارند و از زمان رسول خدا (ص) نيز مورد توجه و عنايت بوده است؛ اما آن‌چه مورد اختلاف است ميزان کشش است که بين سه، چهار و يا پنج برابر حالت طبيعى است.

مدّ به دو صورت است:

1. مدّ لازم: کشيدن صداى حروف به اندازه گشودن يا بستن چهار انگشت دست به ترتيب (يک به يک) ؛ مثل «جا»؛

2. مدّ جايز: کشيدن صداى حروف به اندازه دو انگشت؛ مثل: «بِما اُنزل».