responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی    جلد : 1  صفحه : 4225

مجمل و مبيَّن

مجمل و مبيَّن

(از تقسيمات الفاظ قرآن، به ملاک ابهام و وضوح معنا)

«مجمل» لفظى است که دلالتش بر معنا يا حکم شرعى، واضح و روشن نباشد و بين دو يا چند احتمال مردد باشد و نتوان دريافت کدام يک مراد گوينده است.

«مُبَيَّن» در مقابل مجمل، لفظى است که دلالتش بر معنا يا حکم شرعى روشن، و مراد گوينده از آن، قابل دستيابى است.

مثال مجمل در احکام شرعى را، آيه «يد سارق» دانسته‌اند:((وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا))(مائده// 38) ؛ زيرا معناى «يد» (دست) واضح نيست؛ چون دست را گاهى تا ساعد و گاهى تا آرنج و گاهى تا بغل و کتف مي‌گويند، و صرفاً از روى آيه معلوم نيست دست دزد را از کجا بايد بريد، و بايد قرينه يا بيانى ديگر، حدّ آن را معلوم کند.

نيز ر.ک: مجمل؛ مبيّن؛ اسباب اجمال؛ مبيِّن متصل؛ مبيِّن منفصل.


[1]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ، 849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 59
[2]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد2;صفحه (183-184)
[3]صالح ، صبحي ، 1926 -;مباحث فى علوم القرآن;صفحه 308
[4]كمالي دزفولي ، علي ، 1292 -;قرآن ثقل اكبر;صفحه 199
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی    جلد : 1  صفحه : 4225
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست