قواعد تفسير

قواعد تفسير

(دستورالعمل‌هاى مهم براى تفسير آيات قرآن)

درباره تفسير، قواعدى در مقدمه تفسيرهاى صافي، جوامع‌الجامع، مجمع‌البيان، آلاءالرحمان، البيان، الميزان و کتاب‌هاى التفسير و المفسرون و مبانى روش‌هاى تفسير قرآن گفته شده است. گروه تفسير دانشگاه الازهر نيز چهارده دستورالعمل مهم به عنوان اصول راهنماى تفسير منتشر کرده است. در کتاب نفائس الفنون نيز بيست شرط براى کمال تفسير ذکر شده است؛ اما به طور گذرا مى‌توان به قواعد ذيل اشاره کرد:

1. توجه به قرائت صحيح (قرائت حفص) در ظواهر الفاظ قرآن؛

2. توجه به نکات ادبى در مفردات و مرکبات؛ يعنى در نظر گرفتن قواعد لغوي، صرفي، اشتقاقى، قواعد ترکيبى و نحوى و قواعد معاني، بيان و بديع؛

3. توجه به قرائن متصل و منفصل در کلام و اسباب نزول و مناسبت‌هاى بين آيات؛

4. يافتن معانى کلمات در زمان نزول؛

5. تکيه بر علم و علمى در تفسير آيات؛

6. توجه به انواع دلالت‌ها در آيات؛

7. احتزاز از ذکر بطون براى آيات.