نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 3777
قسم به افعال الهي
قسم به افعال الهي
(يکى از موارد قَسَم در قران)
برخى گفتهاند خداوند در قرآن به سه چيز
سوگند ياد کرده است: ذات؛ فعل؛ مصنوعات و مخلوقات الهى.
آيه شريفه((وَالسَّمَاء وَمَا بَنَاهَا)وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا(وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا) ؛ )«سوگند به آسمان و آن كس كه آن را برافراشت. و سوگند به زمين و آن كس كه
آن را گسترد. و سوگند به نفس (ناطقه) انسان و آن که او را نيکو بيافريد» (شمس// 5
- 7) از جمله قسمهاى خداوند به افعال خويش است.
درباره لفظ «ما» در آيات فوق، بين مفسران اختلاف است؛ برخى آن را مصدريه
و عدهاى «ما»ى موصوله به معناى «مَن» دانستهاند. بنابراين، در صورتى مىتوان اين
آيات را قسم به افعال الهى دانست که «ما» مصدريه باشد و در تقدير اين چنين فرض شود:
«و السماء و بنائها و الأرض و طحواها و نفس و تسويتها».
[1]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد4;صفحه 55
[2]رزاقي ، ابو القاسم;سوگندهاى قرآنى;صفحه
(67-69)
[3]طبرسي ، فضل بن حسن ، 468 - 548ق;مجمع
البيان فى تفسيرالقرآن;جلد10;صفحه 467
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 3777