نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 372
آيه حج
آيه حج
(آيه 97 سوره آل عمران، در باره وجوب
حج به شرط استطاعت)
به آيه 97 سوره آل عمران «آيه حج» گفته ميشود:((فِيهِ
آياتٌ بَيِّناتٌ مَقامُ إِبْراهِيمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً وَ لِلَّهِ عَلَى
النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ
اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعالَمِينَ) ؛ «در آن نشانههاى روشن است (از جمله) مقام ابراهيم،
و هر كس داخل آن شود در امان خواهد بود و براى خدا بر مردم است كه آهنگ خانه (او) كنند،
آنها كه توانايى رفتن به سوى آن دارند، و هر كس كفر بورزد (و حج را ترك كند به خود
زيان رسانيده) خداوند از همه جهانيان بى نياز است». )
در اين آيه دستور انجام حج به همه مردم
داده شده است و از آن تعبير به يك بدهى و دَين الهى شده است كه بر ذمّه عموم مردم مىباشد
و تنها شرطى كه در آيه براى وجوب حج ذكر شده مسأله استطاعت است كه با تعبير «مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا» (كسى كه توانايى راه پيمايى بسوى خانه
كعبه داشته باشد) بيان شده. در پايان آيه، براى تاكيد و بيان اهميت مسأله حج، مىفرمايد:
كسانى كه كفران كنند و اين دستور الهى را ناديده بگيرند و به مخالفت برخيزند در حقيقت
به خود زيان مىرسانند، زيرا خداوند از همه جهانيان بىنياز است.
اهميت حج چنان است كه از ترك آن تعبير به كفر شده است، وبخش دوم آيه نيز
بيانگر اين نکته است که انجام اين فريضه مهم الهى مانند همه فرائض و برنامههاى دينى
به سود مردم و براى تربيت آنها است و هيچگونه تاثيرى براى خداوند كه از همگان بى نياز
است نخواهد داشت.
[1]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد3;صفحه
20
[2]فيض كاشاني ، محمد بن شاه مرتضي ،
1006 - 1091ق.;التفسيرالصافى;جلد1;صفحه 361
[3]طبرسي ، فضل بن حسن ، 468 - 548ق;مجمع
البيان في تفسير القران;جلد2;صفحه 350
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 372