قرائت خَلَف بن هشام بزّاز

قرائت خَلَف بن هشام بزّاز

(اصول و روش قرائت خَلَف؛ يکى از قاريان ده‌گانه)

يکى از قرائات عشر، قرائت خَلَفَ است. نام خَلَف، ابومحمد اسدى، ابن‌هشام بن طالب بزّاز بغدادى (150 ق) است. وى از سيزده سالگى به کسب علم پرداخت و در بيست سالگى قرآن را حفظ کرد. وى از قرائت حمزه (جز در 120 مورد) پيروى مى‌کرد. بيشتر نويسندگان، خَلَفَ را مردى آگاه به قرائت و عالمى بزرگ و پارسا دانسته‌اند؛ اما به حديث آگاهى کافى نداشت.

خلف که قرائت حمزه را به وسيله سليم بن عيسى روايت کرده است و فردى صاحبنظر در مقوله قرائت بود، با حمزه در برخى موضوعات علم قرائت به مخالفت برخاست.

روش قرائت خَلَف:

1. وصل آخر هر سوره به اول سوره بعد؛ بدون تلاوت بسمله، همانند قرائت حمزه؛

2. تلاوت با رعايت توسط در مدّ متصل و مدّ منفصل.

اصول قرائت خلف:

1. مانند ابوعمرو بصري، حرف «ذ» در کلمه «إذ» را در «ت» ادغام کرده است.

2. تنوين و نون ساکن را در «ى» و «و» برخلاف جميع قرّا بدون غُنّه ادغام مى‌کند.

3. اماله در کلماتى که «ر» مکسوره پس از «الف» قرار گيرد؛ فقط کلمات «الاشرار، الفرار، القرار و البوار» را بين کسر و تفخيم روايت کرده است.

4. سکت بر ساکن مفصول، يعنى حرف ساکنى که در آخر کلمه قرار گيرد و حرف نخستين کلمه پس از آن همزه باشد، و نيز روى لامِ «ال» پيش از همزه. همچنين سکت کلمه‌هاى «شىء و شيئا» به روايت خلف از حمزه کوفى اختصاص دارد.

5. در کلمه «صراط» در سراسر قرآن، در وقف و وصل و در هر حال «ص» را با اشمام صداى «ز» قرائت کرده است.