فواتح قَسَمي

فواتح قَسَمي

(آيات آغازگر بعضى از سوره‌ها، محتوى سوگند)

سوره‌هايى که با سوگند آغاز شده‌اند، سوره‌هاى قسم يا فواتح قَسَمى نام دارند. خداوند حکيم در 23 سوره و 83 آيه با دلايل مختلفى به ذات اقدس خود، قرآن يا يکى از موضوعات مادى و معنوى جهان آفرينش سوگند ياد کرده است.

پانزده سوره از اين 23 سوره با قسم آغاز شده و بقيه نيز همراه حروف مقطعه جمله قسم آمده است. البته در ده سوره ديگر قرآن کريم هم آيات قسم آمده است.

سوره‌هاى آغاز شده با قسم عبارتند از:

1. صافات:((وَالصَّافَّاتِ صَفًّا) ؛ )

2. ذاريات:((وَالذَّارِيَاتِ ذَرْوًا) ؛ )

3. طور:((وَالطُّورِ وَكِتَابٍ مَّسْطُورٍ) ؛ )

4. نجم:((وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَى) ؛ )

5. مرسلات:((وَالْمُرْسَلَاتِ عُرْفًا) ؛ )

6. نازعات:((وَالنَّازِعَاتِ غَرْقًا) ؛ )

7. بروج:((وَالسَّمَاء ذَاتِ الْبُرُوجِ) ؛ )

8. طارق:((وَالسَّمَاء وَالطَّارِقِ) ؛ )

9. فجر:((وَالْفَجْرِ وَلَيَالٍ عَشْرٍ) ؛ )

10. شمس:((وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا) ؛ )

11. ليل:((وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى) ؛ )

12. ضحي:((وَالضُّحَى وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى) ؛ )

13. تين:((وَالتِّينِ وَالزَّيْتُونِ) ؛ )

14. عاديات:((وَالْعَادِيَاتِ ضَبْحًا) ؛ )

15. عصر:((وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِى خُسْرٍ) . )

سوره‌هاى آغاز شده با حروف مقطعه و جمله سوگند عبارتند از:

1. يس:((يس وَالْقُرْآنِ الْحَكِيمِ) ؛ )

2. ص:((ص وَالْقُرْآنِ ذِى الذِّكْرِ) ؛ )

3. زخرف:((حم وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ) ؛ )

4. دخان:((حم وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ) ؛ )

5. ق:((ق وَالْقُرْآنِ الْمَجِيدِ) ؛ )

6. قلم:((ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ) ؛ )

7. قيامة:((لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ) ؛ )

8. بلد:((لَا أُقْسِمُ بِهَذَا الْبَلَدِ) . )

دو سوره اخير (قيامت و بلد) با جمله «لاأقسم» آغاز شده‌اند.