غرابت لفظ

غرابت لفظ

(نامأنوس بودن معناى لفظ؛ عامل لفظى تشابه)

غرابت لفظ و کمى استعمال آن، از عوامل لفظى تشابه در الفاظ مفرد است؛ مانند:

1. لفظ «أب» در آيه 31 سوره عبس:((وَفَاكِهَةً وَأَبًّا) . اين آيه از آيات متشابه به شمار مى‌آيد؛ زيرا کلمه «أبّ» غرابت دارد و معناى آن دور از فهم است و براى روشن شدن معنا، به ناچار بايد به آيه ديگرى از محکمات مراجعه کنيم، و آن آيه)(مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ)((نازعات// 33) است و از آن به دست مى‌آيد مقصود از «أبّ» چراگاه حيوانات است که در آن چريده و از آن تغذيه مى‌کنند. )

2. کلمه «يزفّون» در((فَأَقْبَلُوا إِلَيْهِ يَزِفُّونَ) ؛ «پس به سوى او روى آوردند؛ در حالي‌که مى‌شتافتند» (صافات// 94) . )

همان‌گونه که غرابت لفظ يکى از عوامل لفظى تشابه است، يکى از اسباب اجمال نيز شمرده مى‌شود؛ مانند:

1.((وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاء فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلاَ تَعْضُلُوهُنَّ أَن يَنكِحْنَ أَزْوَاجَهُنَّ))(بقره// 232) . در اين آيه، غرابت معناى لفظ «عضل» و «تعضيل» باعث اجمال آيه شده است.

2. کلمه «حرف» در آيه: (وَمِنَ النَّاسِ مَن يَعْبُدُ اللَّهَ عَلَى حَرْفٍ) (حج// 11) .

3. کلمه «حصور» در آيه:((سَيِّدًا وَحَصُورًا))(آل‌عمران// 39) .