عناصر تشبيه

عناصر تشبيه

(موجودات به کار گرفته شده در تشبيهات قرآن)

عناصر تشبيهات قرآن از طبيعت گرفته شده؛ طبيعتى که براى همه محسوس و مشهود است؛ درک و فهم آن احتياج به علم و فرهنگ ندارد و منحصر به عصر و زمان و مکان خاص نيست. در طبيعت؛ حيوان، نبات و جماد وجود دارد و خداوند، اين‌ها را به فرمان انسان درآورده و براى استفاده او آفريده است. انسان طبيعت را خوب مى‌شناسد و با آن سازگار است؛ در نتيجه، فهم تشبيهات قرآن براى بشر آسان خواهد بود.

از مهم‌ترين عناصر تشبيه، خود انسان است؛ چنان‌که در قرآن براى مؤمن، کافر و منافق تشبيهاتى مانند: اعمى و اصم، بصير و سميع، حى و ميت و… آمده است. در بقيه تشبيهات قرآنى، از حيوانات، نباتات و جمادات به شرح ذيل استفاده شده است:

1. حيوانات: کلب (سگ) ، حمار (الاغ) ، عنکبوت، ذباب (مگس) ، بَعوض (پشه) ، فراش (پروانه) ، جراد (ملخ) و انعام (چهارپايان) ؛

2. نباتات: عُرجون (شاخه خرما) ، اَعجاز نخل (درختان نخل) ، عَصف مأکول (کاه خردشده) و شجره طيبه و خبيثه (درخت پاک و ناپاک) ؛

3. جمادات: عِهن منفوش (پشم حلاجى شده) ، جبال (کوه‌ها) ، حجاره (سنگ) ، رماد (خاکستر) ، ياقوت، مرجان و….