نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 348
آيه تبديل
آيه تبديل
(آيه 101 سوره نحل، در باره تبديل و نسخ
آيات الهى)
به آيه 101 سوره نحل آيه تبديل
مىگويند:((وَإِذَا بَدَّلْنَا آيَةً مَّكَانَ
آيَةٍ وَاللّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُنَزِّلُ قَالُواْ إِنَّمَا أَنتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَكْثَرُهُمْ
لاَ يَعْلَمُونَ) ؛ )و چون حكمى را به جاى حكم ديگر بياوريم و خدا به آنچه به
تدريج نازل مىكند داناتر است مىگويند جز اين نيست كه تو دروغبافى [نه] بلكه بيشتر
آنان نمىدانند.
تبديل آيه مکان آيه يعنى
نسخ. و نسخ آيه يا از جهت قرائت يا حکم و يا هر دو است.
نسخ شريعتهاى مختلف با شريعت ديگر به
دست خدا است و او به آنچه از آسمان فرومىفرستد داناتر است که صلاح و فساد مکلفان
در چيست. اما کافران مىگفتند: محمد (ص) اصحاب خويش را مسخره مىکند؛ امروز به يک چيز
امر مىکند و فردا از آن نهى کرده، چيز آسانترى مىخواهد؛ اما آنها نمىفهميدند؛
زيرا مراد از نسخ، مصلحت است، نه راحتى يا مشقت؛ و اين نيز در اختيار خدا است که آيهاى
را با آيه ديگرى نسخ کند. و مردم نميتوانند با قياس، اجماع و… آيهاى از قرآن را نسخ کنند.
[1]منصور ، عبدالحميد يوسف;نيل الخيرات فى
القراءات العشرة;جلد12;صفحه 368
[2]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد11;صفحه
405
[3]فخر رازي ، محمد بن عمر ، 544 - 606ق.;التفسيرالكبير;جلد20;صفحه
115
[4]زمخشري ، محمود بن عمر ، 467 - 538ق.;الكشاف
عن حقائق غوامض التنزيل;جلد2;صفحه 634
[5]ابو الفتوح رازي ، حسين بن علي ، 470؟-554؟ق.;روض
الجنان وروح الجنان فى تفسيرالقرآن;جلد12;صفحه 97
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 348