نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 3362
طبقه مفسران اهل مكه
مفسّران مدرسه مكه
(طبقه مفسران اهل مكه)
(مفسّران مدرسه تفسيرى مکّه به رياست
عبدالله بن عباس)
گروهى از تابعان که در مکتب تفسيرى عبدالله
بن عباس در مکه حاضر مىشدند و چگونگى تفسير قرآن کريم را از او مىآموختند، مدرسه
تفسيرى مکه را تشکيل دادند. عبدالله بن عباس که والى امام على (ع) بر بصره بود، در
سال 40 ق و پس از شهادت آن حضرت (ع) به مکّه مهاجرت کرد و در آنجا علاوه بر تصدّى
حکومت، به نشر معارف قرآنى پرداخت و در حوزه و مکتب تفسيرى او شخصيتهاى بزرگى تربيت
شدند و آثار گرانقدرى از خود بر جاى نهادند؛ چنانکه ابنتيميه مىگويد: اما در زمينه
تفسير، داناترين مردم به تفسير، مردم مکّه هستند؛ زيرا اينان اصحاب ابنعباسند.
مدرسه تفسيرى مکه تا سال 86 ق (سال وفات
ابنعباس) فعال بود. اسامى گروهى از مفسّران مدرسه مکه عبارت است از:
1. ابومحمّد (ابوعبدالله) سعيد بن جبير
بن هشام اسدي: وى حبشى بود و قرائت و تفسير را از ابنعباس آموخت. وثاقت وى اتفاقى
است. سعيد در سال 95 ق به دست حجاج بن يوسف ثقفى کشته شد؛
2. ابوالحجاج مجاهد بن جبر مکّى مخزومى
(21 - 104 ق) : از معتمدترين شاگردان ابنعباس بود؛
3. ابوعبدالله عکرمه بربرى مدنى مولى
ابن عباس: وى از بربر مغرب بود و نزد بسيارى از علماى جرح و تعديل به وثاقت شهرت دارد؛
4. ابوعبدالرحمن طاوس بن کيسان يمانى
حميري: ابنعباس در حقّ وى گفته است: من گمان مىکنم طاووس اهل بهشت است؛
5. ابومحمد عطاء بن ابىرباح مکى (27
- 114 ق) .
[1]معرفت ، محمد هادي ، 1309 -1385.;التفسيروالمفسرون
فى ثوبه القشيب;جلد1;صفحه 316
[2]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد4;صفحه 240
[3]عك ، خالد عبد الرحمان;الفرقان والقرآن;صفحه
(341-344)
[4]ذهبي ، محمد حسين،-1977م.;التفسيروالمفسرون;جلد1;صفحه
(107-118)
[5]كمالي دزفولي ، علي ، 1292 -;تاريخ تفسير;صفحه
(39-43)
[6]جلاليان،حبيب الله;تاريخ تفسيرقرآن كريم;صفحه
(70-77)
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 3362