نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 3230
صدقه نجوا
آيه نجوا
(صدقه نجوا)
(آيه 12 مجادله،
در باره درگوشى صحبت کردن با پيامبر (ص) )
به آيه 12 سوره
مجادله «آيه نجوا» يا «آيه مناجات» مىگويند:((يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَاجَيْتُمُ
الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَةً ذَلِكَ خَيْرٌ لَّكُمْ
وَأَطْهَرُ فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ) ؛ )اى كسانى
كه ايمان آوردهايد هرگاه با پيامبر [خدا] گفتگوى محرمانه مىكنيد پيش از گفتگوى محرمانه
خود صدقهاى تقديم بداريد اين [كار] براى شما بهتر و پاكيزهتر است و اگر چيزى نيافتيد
بدانيد كه خدا آمرزنده مهربان است .
مفسّران در شأن نزول اين آيه گفتهاند که جمعى
از ثروتمندان خدمت پيامبر (ص) مىآمدند و با او نجوا مىکردند. اين کار مايه نگرانى
فقرا و امتيازى براى ثروتمندان بود. اينجا بود که آيه نازل شد و به آنان دستور داد
پيش از نجوا با پيامبر (ص) صدقهاى به مستمندان بپردازند. اغنيا نيز وقتى چنين ديدند،
از نجوا خوددارى کردند.
غالب مفسران شيعه و سنى نوشتهاند اميرمؤمنان
على (ع) تنها کسى بود که به اين آيه عمل کرد، و اين فضيلتى بزرگ براى حضرت على (ع)
است که داستان آن در بيشتر کتابهاى تفسيرى و حديثى آمده است. با اين که حضرت على
(ع) در زمره ثروتمندان اصحاب پيامبر (ص) نبود و زندگى ساده و زاهدانهاى داشت، براى
احترام به اين حکم الهى در مدت کوتاه عمر اين آيه چند بار صدقه داد و مسائل ضرورى را
از طريق نجوا با پيامبر (ص) در ميان نهاد.
يکى از اهداف تشريع اين حکم، جلوگيرى از گفتوگوهاى
غيرضرور با پيامبر (ص) و رهبر جامعه بود که وقت ارزشمند او را با نجوا نگيرند. البته
پس از تأمين اين هدف، اين آيه با آيه پس از آن (آيه 13 همين سوره) نسخ شد.
[1]سبحاني ، جعفر
، 1308 -;الايمان والكفرفى الكتاب والسنة;جلد1;صفحه 252
[2]مكارم شيرازي
، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد23;صفحه 447
[3]جمعي از محققان;مجله
رسالة القرآن(فصلنامه);جلد19;صفحه 189
[4]معرفت ، محمد
هادي ، 1309 -1385.;آموزش علوم قرآن;جلد2;صفحه 362
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 3230