سوره عاديات

سوره عاديات

(يکصدمين سوره قرآن)

«عاديات» اسب‌هاى تيزتک و تندرو هستند که هنگام دويدن، همهمه صدايشان به‌گوش مى‌رسد. خداوند در نخستين آيه اين سوره به چنين اسب‌ها و اسب‌سواران چابکى سوگند مي‌خورد که از سُم اسبان آن‌ها آتش مى‌پرد و سحرگاهان بر دشمن هجوم مى‌آورند؛ و سوره بدين مناسبت عاديات ناميده شده است.

اين سوره در باره ناسپاسى انسان و كفران نعمت‌هاى پروردگارش و حب شديدش نسبت به خير سخن مى‌گويد، و نتيجه مى‌گيرد انسان با اين كه دوستدار خير خلق شد، و با اين كه خير را تشخيص مى‌دهد، اگر انجام ندهد حجتى بر خدا ندارد، بلكه خدا بر او حجت دارد، و به زودى به حسابش مى‌رساند. برخى نکات تربيتى و انسان‌شناسى نيز در آن مطرح مى‌شود و سوره با اشاره‌اى به رستاخيز و قيامت پايان مى‌يابد.

و اين سوره به شهادت سوگندهاى اولش در مدينه نازل شده، چون يكى از آن سوگندها جمله وَ الْعادِياتِ ضَبْحاً... است، كه ظاهرش به بيانى كه مى‌آيد اين است كه مراد از آن، اسبان سربازان و مجاهدين در جنگ است، و پيداست كه جنگ‌هاى اسلامى در مدينه واقع شده، و مساله جهاد بعد از هجرت تشريع شد، رواياتى كه از طرق شيعه از ائمه اهل بيت (ع) رسيده و نيز برخي روايات اهل سنت، مؤيد اين نظريه است، چون در آن روايات آمده كه اين سوره در باره اميرمومنان علي (ع) و گروه رزمى همراه او نازل شده است که در جنگ «ذات‌السلاسل» (در سال هشتم هجرت) به دشمن شبيخون زدند. هرچند برخي براين اعتقادند که در مکه نازل شده است.

ويژگي‌هاى سوره عاديات:

1. يازده آيه، چهل کلمه و 160، 163 يا 169 حرف دارد.

2. در ترتيب نزول، چهاردهمين و در قرآن کريم يکصدمين سوره است.

3. پس از سوره عصر و پيش از سوره کوثر نازل شده است.

4. تمام آيات اين سوره يکباره و به صورت مجموعى فرود آمد و از سُوَر جمعى‌النزول است.

5. بيست و دومين سوره‌اى است که با سوگند آغاز مي‌شود.

6. نسخى در آن واقع نشده است.

7. از سُوَر مفصّل و از نوع قصار آن به شمار مى‌آيد.

سوره با قسم به عاديات آغاز شده و به همين سبب به «عاديات» نامگذارى شده است.

مطالب سوره عاديات:

1. سوگند به اسبان تيزرو جنگى و تجليل از مجاهدان راه خدا؛

2. ترسيم پيروزى سپاه اسلام به فرماندهى امام على (ع) در جنگ «ذات السلاسل»؛

3. بخل و ناسپاسى انسان؛

4. زنده شدن مردگان در رستاخيز.