سوره شرح

سوره انشراح

(سوره شرح)

(نود و چهارمين سوره قرآن)

«انشراح» به معناى گشاده و وسيع شدن است. شرح‌صدر و فراخى سينه کنايه از ظرفيت زياد براى دريافت حقايق و تحمل سختى‌هاى راه دعوت است. در آيه نخست خداوند عطاى چنين شرح‌صدرى را به پيامبر (ص) بيان و او را به کار مستمر و پيگير دعوت مى‌کند و نويد مى‌دهد که با سختى، آسانى است. اين سوره به تناسب مطالب مذکور «انشراح»، «شرح» يا «الم نشرح» نام گرفته است.

در اين سوره رسول خدا (ص) امر مي‌شود كه كمر خدمت در راه خدا ببندد، و به سوى او رغبت كند، و به اين منظور نخست منت‌هايى كه بر او نهاده تذكر مى‌دهد، گفته شده اين سوره هم مى‌تواند مكى باشد و هم مدنى، ولى سياق آياتش به مدنى بودن سازگارتر است.

در بعضى از روايات وارده از ائمه اهل بيت (عليهم السلام) نقل شده كه فرموده‌اند: سوره و الضحى و سوره ا لم نشرح يك سوره‌اند.

ويژگي‌هاى سوره انشراح:

1. پس از سوره «ضحى» و پيش از سوره «عصر» نازل شده است.

2. در مکّى يا مدني بودنش اختلاف است.

3. هيچ آيه منسوخى ندارد.

4. هشت آيه، 26 يا 27 کلمه و 102، 103 يا 105 حرف دارد.

5. در ترتيب نزول، دوازدهمين و در مصحف شريف نود و چهارمين سوره قرآن است.

اين سوره از نظر فقهى و تلاوت در رکعت اول و دوم نماز، سوره مستقلى نيست؛ بلکه به ضميمه سوره ضحى يک سوره به‌شمار مى‌آيد.

محتواى سوره انشراح:

1. شرح‌صدر، موهبتى الهى است؛

2. امدادهاى غيبى و آسان ساختن بار سنگين رسالت؛

3. دستور به مجاهدت و خودسازي؛

4. وجود راحتى همراه با هر سختي.