نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 288
آيه 141 نساء
آيه نفي سبيل
(آيه 141 نساء)
(آيه 141 نساء، در باره نفى هرگونه سلطه
کافران بر مسلمانان)
به آيه 141 سوره نساء (به دليل بخش آخر
آيه) «آيه نفى سبيل» مىگويند:((الَّذِينَ
يَتَرَبَّصُونَ بِكُمْ فَإِن كَانَ لَكُمْ فَتْحٌ مِّنَ اللّهِ قَالُواْ أَلَمْ نَكُن
مَّعَكُمْ وَإِن كَانَ لِلْكَافِرِينَ نَصِيبٌ قَالُواْ أَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَيْكُمْ
وَنَمْنَعْكُم مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ فَاللّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ
وَلَن يَجْعَلَ اللّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلاً) ؛ ) همانان
كه مترصد شمايند پس اگر از جانب خدا به شما فتحى برسد مىگويند مگر ما با شما نبوديم
و اگر براى كافران نصيبى باشد مىگويند مگر ما بر شما تسلط نداشتيم و شما را از [ورود
در جمع] مؤمنان باز نمىداشتيم پس خداوند روز قيامت ميان شما داورى مىكند و خداوند
هرگز بر [زيان] مؤمنان براى كافران راه [تسلطى] قرار نداده است .
کلمه «سبيل» از قبيل «نکره در سياق نفى» است و معناى عموم مىدهد. بنابراين،
آيه هرگونه استيلا و سلطه کافران بر مؤمنان را ناشدنى مىداند. اين «جعل» مىتواند
هم «جعل تشريعي» باشد؛ همان گونه که برخى از فقها در مسائل مختلف فقهى براى عدم تسلط
کفار بر مؤمنان از نظر حقوقى و حکمى به اين آيه استدلال کردهاند، و هم مىتواند «جعل
تکوينى» باشد؛ يعنى کافران از نظر سياسى و فرهنگى و اقتصادى و از هيچ نظر بر افراد
باايمانى که ملتزم به لوازم ايمانشان هستند چيره نخواهند شد.
و اگر آنها بر مسلمانان پيروز ميشوند به اين دليل است که بسيارى از مسلمانان
وظايف و رسالتهاى خويش را فراموش کردهاند.
[1]صدرحاج سيدجوادي ، احمد ، 1296 -;دائرة
المعارف تشيع;جلد1;صفحه 253
[2]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد4;صفحه
175
[3]حجتي ، محمد باقر ، 1311 -;پژوهشى درتاريخ
قرآن كريم;صفحه 99
[4]طباطبايي ، محمد حسين ، 1281 - 1360;الميزان
في تفسير القرآن;جلد5;صفحه 116
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 288